24 marca prezydent Andrzej Duda zainauguruje działalność Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów
Minister przypomniała, że 24 marca obchodzony będzie Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką uchwalony przez parlament z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy.
"Data tego święta nie jest przypadkowa, gdyż 24 marca 1944 r. niemieccy okupanci rozstrzelali polską rodzinę z podkarpackiej wsi Markowa – Józefa i Wiktorię Ulmów wraz z siedmiorgiem ich małych dzieci, w tym jednym nienarodzonym. Rodzina Ulmów została zamordowana, ponieważ ukrywała w swoim domu ośmioro Żydów, którzy także zginęli tego samego dnia" – zaznaczyła.
"Prezydent RP objął patronatem obchody towarzyszące beatyfikacji. Pierwsze z wielu planowanych wydarzeń będą miały miejsce już 24 marca. Tego dnia Pan Prezydent odwiedzi Markową, zainauguruje też działalność Komitetu Obchodów Towarzyszących Beatyfikacji Rodziny Ulmów" – poinformowała.
Celem komitetu będzie "będzie nie tylko rozpowszechnianie w Polsce i za granicą wiedzy o rodzinie Ulmów, ale także utrwalenie pamięci o Polakach ratujących Żydów podczas II wojny światowej" - zaznaczyła.
"Planujemy szereg wydarzeń o charakterze obywatelskim, kampanie informacyjne w mediach społecznościowych i tradycyjnych" – podkreśliła.
Józef i Wiktoria Ulmowie mieszkali we wsi Markowa (ob. woj. podkarpackie). Podczas niemieckiej okupacji, mimo zagrożenia życia dali schronienie ośmiu Żydom: Saulowi Goldmanowi i jego czterem synom oraz dwóm córkom i wnuczce Chaima Goldmana z Markowej – Lei (Layce) Didner z córką i Geni (Gołdzie) Grünfeld.
Wiosną 1944 r. prawdopodobnie granatowy policjant z Łańcuta zadenuncjował rodzinę Ulmów. 24 marca 1944 r. przed ich dom przybyło pięciu niemieckich żandarmów i kilku granatowych policjantów. Dowodził nimi por. Eilert Dieken. Niemcy najpierw zamordowali Żydów, a potem Józefa i Wiktorię, która była w siódmym miesiącu ciąży. Następnie Dieken zadecydował o zabiciu dzieci: ośmioletniej Stanisławy, sześcioletniej Barbary, pięcioletniego Władysława, czteroletniego Franciszka, trzyletniego Antoniego i półtorarocznej Marii. Wojnę przeżyło około dwudziestu ukrywanych w Markowej Żydów.
W 1995 r. Wiktorię i Józefa Ulmów uhonorowano pośmiertnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył ich Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
W 2003 r. w diecezji przemyskiej rozpoczął się proces beatyfikacyjny rodziny. W 2016 roku z udziałem pary prezydenckiej otwarto Muzeum Polaków Ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej. (PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ dki/