W poniedziałek wiceprzewodniczący wykonawczy KE Frans Timmermans poinformował w Chorzowie o zatwierdzeniu przez Komisję Europejską pięciu planów sprawiedliwej transformacji polskich regionów górniczych o łącznej wartości 3,85 mld euro.

„Wiceprzewodniczący KE Frans Timmermans przywiózł bardzo dobrą informację dla Śląskiego. Komisja Europejska w Polsce zatwierdziła program regionalny Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027” – poinformował następnie w facebookowym wpisie marszałek woj. śląskiego. „Ponad 5 mld euro trafi do regionu, w tym 2,2 mld euro na plan sprawiedliwej transformacji" – dodał Chełstowski.

Jak uściśliła w rozmowie PAP rzeczniczka Funduszy Europejskich w urzędzie marszałkowskim woj. śląskiego Beata Goleśna, cały program Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021-2027 (FE SL) liczy 5,1 mld euro, w tym środki Funduszu Sprawiedliwej Transformacji 2,2 mld euro. Goleśna podkreśliła też, że woj. śląskie znalazło się w pierwszym rzucie polskich regionów, których programy regionalne zostały zatwierdzone wraz z zatwierdzeniem planów transformacji regionów węglowych.

Wstępny projekt programu operacyjnego FE SL zarząd woj. śląskiego przyjął półtora roku temu. Ostateczny projekt łączy środki Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego (jak w poprzedniej perspektywie), ze środkami Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). Efekt to łączna alokacja na poziomie – według wcześniejszych informacji – 5,1 mld euro.

W poprzedniej perspektywie 2014-20 region też dysponował największym Regionalnym Programem Operacyjnym - 3 mld 477 mln euro. Teraz łączna alokacja dla woj. śląskiego przewyższy tę kwotę: do woj. śląskiego trafi bowiem kluczowa część krajowej puli FST: 2,2 mld euro, rozdzielanej na podstawie Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji (TPST).

FE SL jest następcą dotychczasowego śląskiego RPO, ze zmianami wynikającymi z priorytetów polityki europejskiej i obecnych potrzeb regionu. TPST dotyczy nowego unijnego mechanizmu sprawiedliwej transformacji, który został włączony do regionalnego programu operacyjnego (obejmuje jedynie górnicze obszary woj. śląskiego). TPST nie będą jednak podstawą wydatkowania środków; były mandatem do negocjowania środków FST, które docelowo zasilają w części programy regionalne.

Zakres wsparcia nowego programu operacyjnego dla regionu obejmuje w kluczowej części cele polityki spójności perspektywy finansowej 2021-27. W projekcie FE SL odpowiada im sześć z ośmiu tzw. priorytetów: Inteligentne Śląskie, Ekologiczne Śląskie, Mobilne Śląskie, Lepiej Połączone Śląskie, Śląskie dla mieszkańca i Śląskie bliżej obywateli. Są one finansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

W konsultowanej w regionie (wiosną br.) wersji FE SL na priorytet Inteligentne Śląskie skierowano 376,5 mln euro, na priorytet Ekologiczne Śląskie 703,5 mln euro, na Mobilne Śląskie 212,9 mln euro, na Lepiej Połączone Śląskie 301,2 mln euro, na Społeczne Śląskie 671,8 mln euro (finansowanie z Europejskiego Funduszu Społecznego), na Śląskie dla mieszkańca 176,3 mln euro, na Śląskie bliżej obywateli 231 mln euro, a na Śląskie w Transformacji pierwotnie niespełna 2 mld euro, a ostatecznie 2,2 mld euro (zwiększone w toku ostatnich negocjacji finansowanie z FST).

W FE SL ma być kontynuowane, zapoczątkowane w regionie w 2000 r. podejście terytorialne, włączające samorządy lokalne całego woj. śląskiego w planowanie działań. W poprzedniej perspektywie 2014-20 przez instrument Zintegrowanych/Regionalnych Inwestycji Terytorialnych przeszła blisko jedna trzecia środków RPO – ok. 1,1 mld euro. Teraz ma być to 878,5 mln euro - 18,8 proc. całej alokacji.

Goleśna uściśliła w poniedziałek, że w skład śląskiego TPST o łącznej wartości 2,4 mld euro, w toku końcowych negocjacji na prośbę Komisji Europejskiej włączono zagadnienia dotyczące Zachodniej Małopolski (całe woj. małopolskie nie spełnia kryterium regionu węglowego w transformacji w myśl unijnego rozporządzenia). Środki FST dla Zachodniej Małopolski są jednak ujęte w małopolskim programie regionalnym.(PAP)

autor: Mateusz Babak

mtb/ skr/