Jak wyjaśniono na stronie resortu kultury, "ekspozycja, która jest pierwszą w Polsce stałą wystawą poświęconą kulturze i historii polskich Ormian, bazującą na zbiorach Ormian lwowskich, została objęta patronatem Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego".

Wiceminister kultury Jarosław Sellin przypomniał, że "historia bytności Ormian na ziemiach polskich sięga lat 40. XIV wieku, kiedy to kolonie ormiańskie znalazły się w granicach Polski w wyniku wypraw zbrojnych Kazimierza Wielkiego na Ruś Halicką".

"Już w 1356 r. mniejszość ormiańska skupiona w Kamieńcu Podolskim i we Lwowie uzyskała potwierdzenie swojej autonomii. W 1367 r. król Polski udzielił przywileju biskupowi Grzegorzowi, fundując tym samym Kościół ormiański w Polsce i zapewniając mu jednocześnie wszelkie wolności" - mówił. "Od tego momentu liczymy też obecność Ormian na Ziemiach Rzeczypospolitej – w 2017 r. świętowaliśmy jubileusz 650 lat oficjalnego życia Ormian w Polsce" – zaznaczył Sellin, dodając, że "ponad sześć wieków działalności Ormian w Polsce wzbogaciło polską kulturę".

"Dzięki ormiańskim rzemieślnikom i kupcom zyskała ona orientalne cechy" - mówił. "W I Rzeczpospolitej znane były ormiańskie wyroby tkackie, kuśnierskie, hafciarskie czy złotnicze. Z ich inspiracji powstawały wspaniale zdobione pasy kontuszowe czy misterne pierścienie i naszyjniki. Charakterystyczne było również ormiańskie malarstwo miniaturowe, służące celom religijnym" – przypomniał wiceminister kultury.

Podkreślił też rolę Lwowa, w którym funkcjonowała archidiecezja obrządku ormiańskiego, prowadząca liczne przedsięwzięcia kulturalne i społeczne. "Na jej czele stał arcybiskup Józef Teodorowicz, dzięki którego staraniom przeprowadzono gruntowną renowację katedry ormiańskiej, ozdobionej malowidłami Jana Henryka Rosena oraz mozaikami Józefa Mehoffera" - napisano na stronie MKiDN.

"Tragiczny czas II wojny światowej przyniósł niepowetowane straty także dla społeczności Ormian polskich, która była eksterminowana zarówno przez sowieckich, jak i niemieckich okupantów" - powiedział. "Duchowieństwo ormiańskie dzięki wystawianiu fałszywych metryk chrztu przysłużyło się w dziele ratowania Żydów" – przypomniał Sellin.

Odnosząc się do czasów powojennych, wiceminister kultury zauważył, że "w wyniku zmian granic Rzeczypospolitej w 1945 r. ludność ormiańska zmuszona była opuścić kresy południowo-wschodnie, ale mimo rozproszenia i utraty kościołów katolicy ormiańscy uratowali swój obrządek, oddając się pod opiekę prymasów Polski".

Wiceminister Sellin przekazał wyrazy uznania dla organizatorów i twórców wystawy. Wyraził też przekonanie, że "zbiory prezentowane na ekspozycji przyczynią się do poznania i promocji historii polskich Ormian".

Jak wyjaśniono, na wystawie "zaprezentowane zostały najważniejsze wydarzenia oraz postaci historyczne zilustrowane odpowiednio dobranymi eksponatami, oraz obrządek ormiański". "Zaprezentowano m.in. unikatowe rękopisy, starodruki, kolekcję portretów ksień benedyktynek ormiańskich ze Lwowa, zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne" - czytamy na stronie MKiDN.

Wystawa "Skarbnica Polskich Ormian" powstała m.in. dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej organizatorem jest Fundacja Profesora Wacława Szybalskiego.

Ekspozycję można będzie zwiedzać od 9 grudnia w siedzibie Fundacji Kultury i Dziedzictwa Ormian Polskich przy ul. Świętojerskiej 12 w Warszawie.(PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ pat/