Marszałek powiedział, że w listopadzie 1922 r., gdy po raz pierwszy zebrał się Senat II RP "czasy, podobnie jak dziś, były niełatwe".

Stwierdził, że "ogrom zadań, oczekiwań i nadziei, jakie obywatele wiązali z odrodzeniem Senatu, podobny był do tego, z jakim patrzą na nas dzisiaj ci, którym droga jest nasza ojczyzna, bezpieczna i praworządna, silna i demokratyczna".

"Przyszło nam w tej kadencji zmagać się z okrutną pandemią Covidu i równie, jeśli nie bardziej, okrutną agresją Rosji na Ukrainę" - przypomniał. Podkreślił, że Senat RP "tak jak zawsze, tak i w tej kadencji opowiada się po stronie tych, którzy chcą dołączyć do rodziny wolnego świata, którzy walczą o swoją niepodległość". "I wspieramy ich tak, jak to jest tylko możliwe" - powiedział Grodzki.

Przywołał słowa marszałka Józefa Piłsudskiego, który otwierając pierwsze posiedzenie odrodzonego Senatu w 1922 r., powiedział do senatorów, że nakazuje im "być rzecznikami rozsądku, rozwagi i miary przy wypełnianiu zadań poruczonych naczelnym organom władzy państwowej". "Wyraził też życzenie, aby senatorowie stawali w ciężkim zadaniu współpracy zawsze po stronie tych, którzy czy to z urzędu czy ze skłonności łagodzą tarcia, zmniejszają konflikty i doprowadzają do koniecznej równowagi zamierzeń, celów i środków" - powiedział marszałek Senatu.

Przypomniał też słowa Andrzeja Frycza-Modrzewskiego, że "Senat jest tym, co pozostałe władze do szlachetnych działań pobudza, od nieuczciwych odwodzi, a namiętności studzi; dlatego bez rady, opinii i kontroli Senatu nic w Rzeczypospolitej ani poza jej granicami czynić się nie godzi".

Grodzki powiedział, że Senat "jako organ ustawodawczy został przywrócony na mocy konstytucji marcowej z 1921 r., która oparła ustrój Polski na trójpodziale władzy od samego początku traktowany był jako izba rozwagi i refleksji, korygująca projekty ustaw uchwalanych przez Sejm". "Senat przez te lata na stałe ugruntował swoją pozycję ustrojową i wysoką reputację w polskim porządku prawnym, a losy pokonywały meandry dziejów podobnie, jak nasza ukochana ojczyzna" – powiedział marszałek Senatu.

Dodał, że "kiedy Polska znikała z map Europy, znikał także Senat, kiedy zaś Polska się odradzała, Senat odradzał się z nią". "Jego restytucja w 1989 r., w pierwszych naprawdę wolnych wyborach oznaczała powrót Polski do rodziny państw demokratycznych i suwerennych" - podkreślił marszałek Senatu.

Przypomniał, że "sto lat temu jednym z pierwszych zadań Senatu było scalenie podzielonego kraju i połączenie w jeden organizm państwowy ziem wyzwolonych spod trzech zaborów". "Senatorowie pracowali intensywnie nad wdrażaniem reform ustrojowych, gospodarczych i politycznych. Podobne do tamtych historyczne zadania stanęły przed Izbą Wyższą w 1989 r." – mówił Grodzki.

To za sprawą senatorów - dodał - "przywrócony został w Polsce samorząd terytorialny, który w namacalny sposób przybliżył władzę do obywateli", a ponadto "nawiązując bezpośrednio do przedwojennych tradycji Senat roztaczał i roztacza wciąż patronat nad Polonią i Polakami za granicą".

"Dzięki wielu poprawkom Senatu – tak sto lat temu, jak i teraz – stanowione w naszej ojczyźnie prawo jest lepsze i oddaje naszą troskę o los Polek i Polaków" - podkreślił.

Grodzki oświadczył, że "dziś Izba Wyższa polskiego parlamentu jest trwałym elementem polskiej demokracji i naszego porządku prawnego".

"W tej kadencji, jak w żadnej innej dotychczas, utwierdziliśmy się w przekonaniu, że Senat ze zbiorową mądrością senatorów jest Polsce niezwykle i po prostu potrzebny. Stał się on bowiem nie tylko miejscem pracy nad wychodzącymi z Sejmu ustawami, ale także areną dyskusji o Polsce, o należnym jej miejscu w Europie i na świecie, o tym, jak czynić nasz kraj bezpieczną przystanią dla nas wszystkich” - zaznaczył Grodzki.

Zapewnił, że Senat, "tak jak nasi poprzednicy sprzed stu lat, nie ustanie w wysiłkach na rzecz pracy dla dobra wspólnego, jakim jest nasza ukochana ojczyzna". "Postawa naszych przodków stanowi dla nas wielkie zobowiązanie do jeszcze większego wysiłku na rzecz budowy Polski silnej gospodarczo i społecznie, demokratycznej, europejskiej i nowoczesnej, opartej na ustrojowych kanonach współczesnych demokracji" – powiedział marszałek Senatu.

Wyraził przekonanie, że każdy senator "zgodnie z rotą senatorskiego ślubowania będzie nadal rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec narodu, strzec suwerenności ojczyzny i dobra obywateli, przestrzegać porządku prawnego Rzeczypospolitej". "To od nas zależy, jaki testament zostawimy potomnym i jaką Polskę przekażemy w sztafecie pokoleń naszym dzieciom i wnukom. Historia i naród nie wybaczy nam błędów i zaniechań" - podkreślił marszałek Senatu.

W II RP w wyniku kompromisu politycznego Senat zaistniał w Konstytucji Marcowej w 1921 r. jako drugi, obok Sejmu, organ władzy ustawodawczej, wybieralny, lecz o mocno ograniczonych kompetencjach. Po wyborach w dniu 12 listopada Senat I kadencji II RP zebrał się na inauguracyjnym posiedzeniu 28 listopada 1922 r., otwartym przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego. Pierwszym marszałkiem Senatu został Wojciech Trąmpczyński.

Konstytucja Kwietniowa 1935 r. umocniła pozycję Senatu w stosunku do Sejmu, lecz jednocześnie oba te organy ustawodawcze podporządkowała prezydentowi, istotnie ograniczone zostało prawo wyborcze do Senatu i uznany on został za izbę elitarną. Senat II RP zebrał się na ostatnim posiedzeniu 2 września 1939 r. (PAP)

autor: Grzegorz Janikowski

gj/ mok/