Radio Opole » Kraj i świat
2022-09-25, 08:10 Autor: PAP

Zakliczyn / 78. rocznica pacyfikacji wsi Jamna i partyzanckiej bitwy Batalionu „Barbara”

W niedzielę przypada 78. rocznica Bitwy na Jamnej (Małopolska), którą partyzanci Batalionu „Barbara” 16 Pułku Piechoty Armii Krajowej stoczyli tu z Niemcami 25 września 1944 r.

Co roku w rocznicę wrześniowej bitwy partyzanckiej na Jamnej, odbywają się liczne złazy turystyczne na położone w okolicach Tarnowa wzgórze, które w czasie wojny było siedzibą akowskiego batalionu. W 1944 r. żołnierze AK prowadzili stąd dywersję na tyłach wroga.


Jak wspominał przed laty jeden z uczestników bitwy, nieżyjący już dziś Jerzy Pertkiewicz, żołnierze AK zaczajali się na Niemców przy drodze do Nowego Sącza prowadzącej przez Gródek nad Dunajcem (była to zresztą w tamtych latach jedyna droga w stronę Nowego Sącza). Tam „likwidowali” niemieckie samochody.


Partyzanci dawali się mocno we znaki okupantowi. Gdy w Pławnej wysadzili pociąg wiozący niemieckie czołgi, u Niemców zawrzało. Postanowili uporać się z krnąbrnym polskim oddziałem, który stanowił dla nich nie lada problem. 24 września 1944 r. wieś Jamna została otoczona przez Wehrmacht, SS i oddziały ukraińskiej SS „Galizien”. Tak doszło do Bitwy pod Jamną, która rozpoczęła się 25 września 1944 r. i trwała dwa dni.


Polscy żołnierze otrzymali meldunek, że Niemcy otaczają Jamną rano 25 września. Dowództwo polskiego oddziału mieściło się wtedy w tym miejscu wzgórza, gdzie obecnie na Jamnej znajduje się kościół dominikanów. Kompanie rozlokowane były wokół. Bitwa rozgorzała od rana i trwała do wieczora.


Po całodziennym, zaciętym i morderczym boju, partyzanci wyszli nocą z groźnego okrążenia. Pomogła im w tym burza, która rozpętała się nad Jamną. Niemieckie lotnictwo (niemieckie samoloty stacjonowały na lądowisku w Klikowej pod Tarnowem) nie było w stanie wejść do akcji, a artyleria nieprzyjaciela ostrzelać celnie akowców.


Niemieckie wojsko nacierało na Jamną od strony Bukowca. Miało dziesięciokrotną przewagę liczebną. Niemieckich żołnierzy było prawie pięć tysięcy. Mieli miażdżącą przewagę w uzbrojeniu. Żołnierzy AK było 600.


Początkowo sytuacja wydawała się bardzo zła, gdyż żołnierze AK zostali okrążeni, ale podczas walki i sprytnego manewru, udało się akowcom wyjść z potrzasku. Wycofali się szczęśliwie w kierunku Jastrzębi i Policht. W krwawej potyczce zginęło niestety czterech żołnierzy Batalionu „Barbara”. Niemcy ponieśli spore straty. Według niektórych źródeł, zginęło ich nawet około stu.


Niestety, po wycofaniu się Batalionu „Barbara”, niemieccy żołnierze wkroczyli do wsi i w akcie odwetu za to, że Jamna sprzyjała partyzantom, zabili 23 osoby i spalili 30 zabudowań. Wśród zamordowanych była matka z rocznym dzieckiem na ręku, jak również ludzie starsi. W miejscu, gdzie hitlerowscy żołnierze zastrzelili kilkanaście osób z ludności cywilnej, dziś wznosi się kaplica. Dolina, gdzie stała chata, w której ukrywali się mieszkańcy, zyskała nazwę Dolina Męczeństwa.


Po wyjściu z okrążenia Batalion „Barbara” zachował nadal siły oraz wolę walki, co udowodnił w późniejszym okresie walcząc w kolejnych potyczkach z Niemcami. Dowódcą batalionu był kpt. dyplomowany Eugeniusz Borowski ps. „Leliwa”. Działalność Batalionu „Barbara” na Pogórzu Ciężkowicko-Rożnowskim w 1944 r. była jednym z przejawów prowadzonej w tamtym czasie przez AK Akcji „Burza”.


W czasach PRL-u, gdy o AK nie mówiło się, albo mówiło się źle, rocznice Bitwy na Jamnej nie były organizowane oficjalnie. Co roku spotykali się tu natomiast w latach 70. i 80. jej dawni uczestnicy. Przychodzili turyści i młodzież oddać hołd żołnierzom AK, a dla kamuflażu podawano, że organizowany był w tym dniu przez PTTK „Rajd Złotego Liścia”.


Inicjatorem i pomysłodawcą tych obchodów oraz rajdów organizowanych w partyzancką rocznicę był jeden z dawnych partyzantów Batalionu „Barbara”, Józef Małecki ps. „Motyl”. W tamtych latach obchody na Jamnej odbywały się przy drewnianym krzyżu i obelisku ufundowanym przez mieszkańców i partyzantów w 1967 r.


Współczesne obchody mają już charakter oficjalny i organizowane są przez gminę Zakliczyn oraz Starostwo Powiatowe w Tarnowie. Tegoroczne obchody rozpoczną się w niedzielę, o godz. 10, apelem Poległych i złożeniem wiązanek kwiatów pod pomnikiem poległych podczas bitwy i w czasie pacyfikacji wsi Jamna.(PAP)


Autor: Janusz Smoliński


smol/ dki/


Kraj i świat

2024-06-15, godz. 12:20 Kosowo/ Policja: na północy kraju odkryto znaczne ilości nielegalnej broni W dwóch punktach Północnej Mitrowicy, największego większościowo serbskiego miasta Kosowa, odnaleziono znaczne ilości broni, w tym karabinki, pistolety… » więcej 2024-06-15, godz. 12:20 ME 2024 - trening kadry przed wyjazdem do Hamburga, Lewandowski indywidualnie Piłkarze reprezentacji Polski wzięli udział w Hanowerze w ostatnim treningu przed wyjazdem do Hamburga, gdzie w niedzielę o godz. 15 - meczem z Holandią -… » więcej 2024-06-15, godz. 12:20 LN siatkarek - Polska - Tajlandia 3:0 (wynik) Polskie siatkarki pokonały w Hongkongu Tajlandię 3:0 (25:15, 25:23, 25:17) w kolejnym meczu Ligi Narodów. To dziesiąte zwycięstwo drużyny Stefano Lavariniego… » więcej 2024-06-15, godz. 12:20 Rumunia/ Zakończyła się operacjonalizacja drugiego systemu Patriot na uzbrojeniu armii W czasie zakończonych manewrów Ramstein Legacy24 nad Morzem Czarnym poświadczona została gotowość operacyjna drugiego systemu Patriot w Rumunii - powiadomiła… » więcej 2024-06-15, godz. 12:10 Zmarł 26-letni bramkarz reprezentacji Czarnogóry W wieku 26 lat zmarł bramkarz reprezentacji Czarnogóry Matija Sarkic - poinformował w sobotę angielski klub drugiej ligi Millwall, w którym grał piłkarz… » więcej 2024-06-15, godz. 12:00 Śląskie/ Kłusownik przetrzymywał ptaki objęte ścisłą ochroną Policjanci z Jaworzna zatrzymali 68-latka, który przetrzymywał na swojej posesji bez zezwolenia ptaki objęte ścisłą ochroną gatunkową - poinformowała… » więcej 2024-06-15, godz. 11:50 ME 2024 - ponad 22 mln osób obejrzało w niemieckiej telewizji mecz otwarcia Piątkowy mecz otwarcia piłkarskich mistrzostw Europy w niemieckiej telewizji publicznej ZDF obejrzało 22,49 mln widzów. Reprezentacja gospodarzy turnieju rozbilła… » więcej 2024-06-15, godz. 11:40 ME 2024 - tłumy w berlińskich strefach kibica na meczu otwarcia Piłkarskie mistrzostwa Europy rozpoczęły się od wygranej reprezentacji Niemiec ze Szkocją (5:1). Około 50 tys. kibiców oglądało mecz w berlińskich strefach… » więcej 2024-06-15, godz. 11:40 Francja/ Protesty przeciw skrajnej prawicy: zaplanowano 200 wieców, są ranni w Lyonie Około 200 manifestacji przeciw skrajnej prawicy odbędzie się we Francji w weekend, w większości - w sobotę; policja spodziewa się na nich 350 tysięcy ludzi… » więcej 2024-06-15, godz. 11:40 MKiŚ: pierwsze posiedzenie Zespołu ds. reformy łowiectwa Wypracowanie rekomendacji w zakresie reformy łowiectwa jest zadaniem nowego zespołu, którego pierwsze posiedzenie odbyło się pod przewodnictwem wiceministra… » więcej
12131415161718
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »