Na pytanie o wsparcie rządowe dla samorządów, które "cierpią z powodu drastycznych wzrostów cen energii", premier mówił, że "cała Europa cierpi ze względu na wojnę na Ukrainie i wojnę energetyczną". "Putin i Kreml wydali wojnę Europie i całemu światu, ale Europa na tym najbardziej cierpi, po prostu wypowiedziały wojnę gazową, wojnę inflacyjną, wojnę energetyczną" - powiedział premier.

"W Polsce mamy z tym też potężny problem. Poleciłem Ministerstwu Aktywów Państwowych, które nadzoruje spółki energetyczne, aby wypracowało nowy mechanizm prezentowania cen, bo nie może być tak, żeby ten mechanizm kalkulowania cen tak drastycznie podnosił prognozy również samorządom" - zaznaczył Morawiecki.

Szef rządu przypomniał, że już zastosowana została pomoc dla samorządów. "Za moment wpłynie na konto samorządowców 13,7 mld zł. To są dla ogromnej większości gmin pieniądze bez precedensu" - wskazał.

Przypomniał, że pieniądze mogę być wydane w sposób elastyczny przez gminy, również w części na pokrycie wzrostu kosztów energii. Premier podkreślił, że ma nadzieję, iż wkrótce zostanie zaprezentowany inny mechanizm kalkulowania cen energii, ale też będzie pomoc od strony państwa, jak pomoc obywatelom.

Od 20 września obowiązuje nowelizacja ustawy o dochodach JST (jednostek samorządu terytorialnego), która przewiduje przekazanie samorządom dodatkowych 13,7 mld zł jeszcze w 2022 r. Dokument został w sobotę podpisany przez prezydenta Andrzeja Dudę. Te pieniądze mają m.in. zrekompensować ubytki w dochodach bieżących, mogą służyć na inwestycje; mogą także i powinny być przeznaczone na poprawę efektywności energetycznej.

Dodatkowe środki (blisko 13,7 mld zł) to dwie kwoty składowe. Pierwsza w wysokości 7 mld 793 mln zł nawiązuje do wysokości części rozwojowej subwencji ogólnej, która zostałaby przekazana odpowiednio do gmin, powiatów i województw w roku 2023. Środki z tej kwoty otrzymają wszystkie jednostki – proporcjonalnie do wysokości dochodów z tytułu udziału we wpływach z PIT planowanych na rok 2023. Druga kwota (5 mld 880 mln zł) ma odpowiadać części rozwojowej subwencji ogólnej i zostanie rozdzielona na części przysługujące poszczególnym rodzajom JST, tj. gminom, powiatom i województwom proporcjonalnie do wysokości udziału planowanych na rok 2023 dochodów z tytułu udziałów we wpływach z PIT.

Zgodnie z nowymi przepisami kwota w wysokości blisko 7,8 mld zł ma zostać rozdzielona między: gminy – w wysokości ponad 5,7 mld zł; powiaty (ponad 1,6 mld zł); województwa (ponad 434 mln zł). Dzięki nowelizacji każda z gmin otrzyma nie mniej niż 2,8 mln zł; powiaty nie mniej niż 6 mln zł; województwa nie mniej niż 32,6 mln zł.

Ustawa zobowiązuje jednostki samorządu terytorialnego do przeznaczenia na zadania z zakresu poprawy efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii wydatków w kwocie nie mniejszej niż równowartość 15 proc. kwot otrzymanych w roku 2022 dodatkowych dochodów z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych. (PAP)

autorzy: Longina Grzegórska-Szpyt, Wojciech Huk

lgs/ huk/ pad/