"Ustawa o usprawnieniu procesu inwestycyjnego CPK to kolejny krok w ramach przygotowań do budowy CPK, czyli nowego systemu transportowego Polski. Dotychczasowe przygotowania idą zgodnie z planem, a wszelkie cząstkowe odstępstwa od harmonogramu są niwelowane poprzez bieżące zarządzanie projektami. Wiele działań realizujemy w tempie nieznanym dotychczas na rynku infrastrukturalnym w Polsce, np. wariant inwestorski dla 140-kilometrowego odcinka Warszawa-Łódź opracowaliśmy w rok od podpisania umowy na studium wykonalności" – zauważył Horała w komentarzu przekazanym PAP.

"Przygotowania do budowy CPK postępują konsekwentnie krok po kroku, a w projekcie ustawy zapisanych jest wiele udogodnień, które pozwolą nam działać szybciej i skuteczniej. To na przykład usprawnienie procedury nabywania nieruchomości, nadanie uprawnień spółce CPK, które przysługują innym inwestorom celu publicznego, np. wynikających ze specustaw, czy możliwość ustalania planów miejscowych związanych z inwestycjami CPK. To zaledwie kilka z kilkudziesięciu usprawnień przewidzianych w ustawie" – powiedział minister Horała.

Jak wyjaśnił, bardzo istotną częścią tej ustawy jest szereg udogodnień dla mieszkańców terenu inwestycji. "Planujemy rentę dla tych, którzy zdecydują się zakończyć działalność rolniczą, wydłużamy termin wydania nieruchomości ponad wymóg ustawowy, a także zwiększamy wysokość zaliczki do 85 proc. wartości odszkodowania. Oferujemy też lepsze warunki wykupu gruntów w ramach dobrowolnej sprzedaży na rzecz CPK" – wyliczył. Dodał, że zmiany przewidziane w ustawie to wyjście naprzeciw postulatom mieszkańców.

Jednym z najważniejszych założeń projektowanej ustawy jest konsolidacja sektora lotniskowego w Polsce. Zakłada ona integrację PPL z CPK przez wniesienie akcji PPL należących do Skarbu Państwa do CPK. Wcześniej - w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy - nastąpi przekształcenie PPL w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa. Ostatnim etapem będzie objęcie akcji nowopowstałej spółki Polskie Porty Lotnicze S.A. przez CPK.

Skutkiem tych zamian - jak wskazał pełnomocnik rządu - będzie utworzenie grupy kapitałowej CPK skupiającej największe aktywa i procesy inwestycyjne w zakresie infrastruktury lotniskowej. Grupa będzie odpowiedzialna za pozyskiwanie finansowania dla zadań inwestycyjnych CPK, koordynację realizacji inwestycji i integrację zasobów państwa wokół programu CPK.

Zgodnie z informacją przekazaną PAP integracja PPL z CPK spowoduje skupienie w jednym podmiocie kompetencji i odpowiedzialności w zakresie planowania i zarządzania krajową infrastrukturą lotniskową.

Tylko silna grupa kapitałowa będzie mogła efektywniej przeciwstawić się wymaganiom rynkowym i być generatorem rozwoju gospodarczego a jednocześnie w sytuacjach nadzwyczajnych (np. kryzys wywołanym pandemią) być stabilnym oparciem dla całego sektora - podkreślono.

Projekt przewiduje zwiększenie zaliczki na poczet odszkodowania za wywłaszczenie (w przypadku nieruchomości zabudowanej budynkiem) z 70 do 85 proc., a także postulowaną przez mieszkańców możliwość wydłużenia terminu wydania nieruchomości ponad ustawowe 120 dni. Oba te rozwiązania są wyjściem naprzeciw oczekiwaniom mieszkańców i efektem dialogu ze stroną społeczną.

Jak wynika z przepisów projektu, wzmocnieniu ma ulec rola spółki celowej CPK, która otrzyma analogiczne uprawnienia, jakie posiadają inni inwestorzy realizujący inwestycje celu publicznego, np. zarządca infrastruktury kolejowej PKP PLK. Chodzi m.in. o możliwość dokonywania wywłaszczeń na cele budowy linii kolejowych na rzecz Skarbu Państwa wraz z ustanowieniem prawa użytkowania wieczystego.

Doprecyzowaniu ulegną uprawnienia spółki CPK w zakresie prawa do czasowego zajmowania nieruchomości na potrzeby badań i pomiarów (m.in. środowiskowych, archeologicznych, geologicznych i konserwatorskich), a także regulacje dotyczące odpowiedzialności odszkodowawczej z tego tytułu. Wprowadzona zostanie możliwość wczesnej realizacji prac przygotowawczych przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę (na wzór rozwiązań prawnych dotyczących budowy obiektów energetyki jądrowej ze stosownej specustawy).

Ustawa wprowadzi też instytucję planu miejscowego CPK przyjmowanego przez wojewodę na wniosek pełnomocnika rządu ds. CPK. Plan miejscowy CPK może określać sposób i okres tymczasowego zagospodarowania terenu i będzie zawierał ustalenia dotyczące jego przeznaczenia.

Ustawa umożliwi usprawnienia procesu inwestycyjno-budowlanego również w zakresie tzw. inwestycji towarzyszących CPK (np. linii kolejowych, czyli tzw. szprych CPK). Wśród proponowanych rozwiązań znajdują się m.in. uregulowanie zasad stosowania przez CPK specustaw do realizacji działań inwestycyjnych oraz wprowadzenie narzędzi prawnych umożliwiających rezerwację terenu i planowanie przestrzennego.

Jak podkreślono, projekt przewiduje szereg zachęt dla mieszkańców do zbywania nieruchomości na szerokim obszarze przyszłej lokalizacji CPK przed formalnym ustaleniem tej lokalizacji w drodze decyzji administracyjnej (czyli przed wywłaszczeniem). Według założeń ustawy, w ramach Programu Dobrowolnych Nabyć (PDN) spółka CPK może podwyższyć cenę nabycia, powiększając wartość rynkową nieruchomości - o 10 proc. w przypadku gruntu i 20 proc. w odniesieniu do budynku mieszkalnego albo dla lokalu stanowiącego odrębny przedmiot własności.

Przepisy zakładają, że spółka CPK może kupić nieruchomość za cenę stanowiącą równowartość wartości odtworzeniowej bez uwzględnienia stopnia zużycia.

Kolejne założenie projektu to ustanowienie renty w związku z zaprzestaniem działalności rolniczej. Renta to rozwiązanie wprowadzone na wniosek mieszkańców. Może ona być ustanowiona dla osoby, która 30 czerwca 2021 r. była właścicielem nieruchomości na obszarze, na którym będą miały zastosowanie szczególne zasady nabywania nieruchomości, przed sprzedażą nieruchomości dla CPK była ubezpieczona w KRUS oraz zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej w związku ze zbyciem nieruchomości na rzecz CPK. Wysokość renty będzie uzależniona od wieku danej osoby. Jej wysokość będzie kształtowała się: od równowartości najniższej emerytury rolniczej (obecnie 1.338 zł brutto) do wartości minimalnego wynagrodzenia za pracę (3.010 zł brutto).

Warunkiem ustanowienia renty jest nabycie przez spółkę CPK nieruchomości po cenie określonej w operacie szacunkowym zgodnie z przepisami o gospodarce nieruchomościami. (PAP)

autor: Ewa Wesołowska

ewes/ mmu/