Senacka komisja finansów rozpatrywała we wtorek nowelę ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Jej głównym celem jest dokonanie zmian w ustawie o finansach publicznych dotyczących klauzuli wyjścia i powrotu do stabilizującej reguły wydatkowej (SRW). Nowe przepisy przewidują, że w roku budżetowym, w którym określone kryteria przestają być spełniane, zostaje automatycznie uruchomiona tzw. klauzula powrotu, która umożliwi stopniowy powrót do kwoty wydatków wynikającej z pierwotnej formuły SRW w okresie od 2 do 4 lat.

Rząd tłumaczył, że klauzula powrotu do stosowania standardowej stabilizującej reguły wydatkowej (SRW) zostanie wydłużona na rok 2022 r. Zmiany maja pozwolić na dodatkowe wsparcie gospodarki w 2022 r. zapowiedziane w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa na lata 2021-24.

W trakcie posiedzenia komisji senacki legislator wskazywał na wątpliwości prawne w tym konstytucyjne jakie znalazły się w ustawie. Wskazał m.in. na kilka artykułów ustawy, których nie było w pierwotnym projekcie, a zostały zgłoszone podczas prac na ustawą w Sejmie.

Chodziło m.in. o artykuł 4 ustawy dokonujący zmian w ustawie o Radzie Ministrów. Biuro legislacyjne wskazało, że poza nielicznymi wyjątkami stanowiły one przeniesienie przepisów objętych zakresem regulacji projektu noweli o działach administracji rządowej, który znajduje się jeszcze pracach Sejmu i dotyczyły zadań, organizacji Rządowego Centrum Analiz, Rady Legislacyjnej oraz Rządowego Centrum Legislacji.

Kolejna wątpliwość dotyczyła wprowadzonego art 8 zmieniającego ustawę o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP. Jeden z przepisów tego artykułu stanowi, że w latach 2021–2026 minister właściwy ds. budżetu, na wniosek szefa MON, może przekazywać skarbowe papiery wartościowe z przeznaczeniem na cele obronne.

Senator Kazimierz Kleina (KO) pytał, czy ten artykuł ma związek z planowanym zakupem czołgów Abrams od Amerykanów. Wiceminister finansów Piotr Patkowski odpowiedział, że "i tak i nie". Tłumaczył, że daje to możliwość przeznaczenia środków na cele obronne jeśli MON wystąpi o to do MF i pozwala to aktywnie reagować na ewentualne potrzeby. Zwrócił uwagę, że papiery skarbowe nie wchodzą w deficyt budżetowy i nie ma długu do momentu realnego wydania tych środków.

Ostatecznie komisja poparła poprawki, które prowadzić będą do wykreślenia tych dwóch artykułów.

Kleina pytał również o cel art. 19 ustawy, który przewiduje, że na wniosek premiera będzie można przekazać Funduszowi Reprywatyzacji skarbowe papiery wartościowe na nabywanie lub obejmowanie w latach 2021 i 2022 przez Skarb Państwa akcji w spółkach, w tym na przeciwdziałanie społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19. W ustawie wskazano, że wartość nominalna zobowiązań w tytułu wyemitowanych papierów skarbowych nie może przekroczyć 20 mld zł.

Odpowiadając na pytanie Patkowski powiedział, że cel nie zawsze jest znany, ale rzeczywiście przepis ma służyć ewentualnemu obejmowaniu udziałów przez SP. Dodał, że na ten rok zarezerwowano na takie działanie 3 mld zł. Zwrócił uwagę, że często lepszym rozwiązaniem jest przeznaczenie na to skarbowych papierów wartościowych niż to, aby dana spółka poszukiwała finansowania na rynku.

Wątpliwości senatorów wzbudziły również przepisy art 22 nowelizowanej ustawy. Jeden z ustępów stanowi, że w 2021 r. w celu przeciwdziałania COVID-19 premier może w drodze rozporządzenia dokonywać przeniesienia planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa. Legislatorzy zaproponowali zamienienie premiera Radą Ministrów, bo ustawa o finansach publicznych zastrzega takie uprawnienie właśnie dla rządu. Taką też poprawkę zaakceptowała senacka komisja.

Większość uzyskała też poprawka do kolejnego ustępu tego artykułu zastępując premiera ministrem właściwym ds. finansów w kwestii podjęcia decyzji o zablokowaniu planowanych wydatków w zakresie całego budżetu państwa, określając części budżetu państwa oraz łączną kwotę wydatków, która podlega blokowaniu. Według legislatorów nowela daje obecnie możliwość premierowi blokowania wydatków wszystkich dysponentów budżetu państwa, m.in. Kancelarii Senatu, Kancelarii Sejmu, czy Kancelarii Prezydenta RP, które mają tzw. autonomię finansową. Zgodnie z poprawką takiej blokady mógłby dokonać minister właściwy ds. finansów za zgodą tych jednostek. (PAP)

autor: Michał Boroń

mick/ je/