Posłanka Lewicy, przewodnicząca parlamentarnego zespołu ds. ustawowego uregulowania zawodu psychologa Agnieszka Dziemianowicz-Bąk podkreśliła w rozmowie z PAP, że od początku maja trwały konsultacje społeczne w sprawie treści nowych przepisów. Wzięło w nich udział ponad 50 podmiotów. Zgłoszono ponad 500 różnych uwag, które zostały w większości uwzględnione – dodała.

Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że projekt Ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów zostanie złożony prawdopodobnie przed wrześniowym posiedzeniem Sejmu. Kwestią do rozstrzygnięcia w ostatecznej treści projektu pozostaje jeden z przepisów dotyczących prawa do wykonywania zawodu. "Czekamy na opinię Biura Analiz Sejmowych" – przekazała.

"Kwestią sporną jest to, czy można wpisać w ustawie, że prawo do wykonywania zawodu otrzymuje tylko absolwent studiów jednolitych na kierunku psychologia, a nie magister tylko po studiach II stopnia. Są za tym argumenty merytoryczne, ale nie jesteśmy pewni, czy takie różnicowanie magistrów nie będzie miało wady niekonstytucyjności" – zaznaczyła posłanka Lewicy.

Projekt ustawy jest formalnie projektem poselskim posłów Lewicy, jednak powstał jako wynik prac zespołu parlamentarnego pod kierownictwem Dziemianowicz-Bąk, powołanego w tym celu, w "ścisłej współpracy" z przedstawicielami strony społecznej – związkiem zawodowym psychologów. Posłanka Lewicy przyznała też, że jeśli będzie taka wola rządu, projekt może stać się projektem ministra rozwoju, pracy i technologii.

Dziemianowicz-Bąk zwróciła uwagę na to, że z powodu braku regulacji zawodu psychologowie i odbiorcy usług borykają się z wieloma problemami.

Poinformowała, że w konsultacjach nad projektem ustawy wzięli udział m.in.: Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Edukacji i Nauki, Komitet Psychologii PAN, Ogólnopolski Związek Zawodowy Psychologów, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Uniwersytet SWPS i inni przedstawiciele środowiska akademickiego, związków zawodowych, a także organizacji branżowych.

Projekt ustawy o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów określa zasady i warunki uzyskiwania prawa wykonywania zawodu psychologa, jego wykonywania, organizacji i funkcjonowania samorządu zawodowego psychologów.

Projekt rozszerza definicje i katalog działań psychologicznych o dokumentację psychologiczną i standardy pracy psychologa. Ponadto przepisy określają zawód psychologa jako zawód zaufania publicznego.

W projekcie wyjaśniono, że wykonywanie zawodu psychologa polega na wykonywaniu działań psychologicznych: diagnozie psychologicznej, opiniowaniu psychologicznym, orzekaniu psychologicznym i udzielaniu pomocy psychologicznej. Za wykonywanie zawodu psychologa uważa się również: prowadzenie psychoterapii, prowadzenie psychoterapii uzależnień, prowadzenie prac naukowo-badawczych i prac rozwojowych, działalność dydaktyczną, kierowanie pracą zawodową innych osób wykonujących zawód psychologa oraz sprawowanie opieki nad psychologami z czasowym prawem do wykonywania zawodu. Projekt opisuje szczegółowo te czynności.

W ustawie zaznaczono, że "psycholog, którego zadania zawodowe stanowią świadczenia opieki zdrowotnej na podstawie przepisów odrębnych, wykonuje zawód medyczny".

Projekt przewiduje zastąpienie stażu zawodowego jako przygotowania psychologa stażysty do należytego wykonywania zawodu psychologa na formę współpracy z opiekunem. Po uzyskaniu od prezydium regionalnej rady psychologów czasowego prawa do wykonywania zawodu na 24 miesiące psycholog ten ma współpracować z opiekunem w sprawach dotyczących rozwoju zawodowego.

Opiekunem ma być psycholog wykonujący zawód przez co najmniej 5 lat w specjalności tożsamej ze specjalnością psychologa z czasowym prawem do wykonywania zawodu, wpisany na listę opiekunów prowadzoną przez właściwą regionalną radę psychologów. Opiekun ma ustalać wspólnie z psychologiem z czasowym prawem do wykonywania zawodu indywidualny plan rozwoju zawodowego na podstawie ramowych zasad rozwoju zawodowego przyjętych przez Krajową Radę Psychologów.

Projekt określa szczegółowe zadania opiekuna: doradztwo w zakresie ukierunkowania rozwoju zawodowego, poinformowanie o specyfice pracy, konsultowanie zadań wykonywanych przez psychologa z czasowym prawem do wykonywania zawodu i monitorowanie postępów w nabywaniu umiejętności zawodowych.

Według proponowanych przepisów po upływie 18 miesięcy i nie później niż 22 miesiące od przyznania czasowego prawa do wykonywania zawodu opiekun wydaje pisemną opinię na temat rozwoju zawodowego i możliwości wykonywania zawodu przez psychologa. Jest ona przekazana do właściwej rady psychologów, która wydaje opinię. W razie pozytywnej opinii, przedłuża się prawo do wykonywania zawodu na czas nieokreślony.

Nowa ustawa reguluje także prawo do wykonywania zawodu. Ma ono przysługiwać z chwilą wpisania na regionalną listę psychologów. Może być na nią wpisana osoba, która uzyskała w Polsce dyplom magistra na kierunku psychologia lub uzyskała za granicą wykształcenie uznane za równorzędne w Rzeczypospolitej Polskiej. Rozważane jest także wprowadzenie do nowych przepisów wymogu odbycia jednolitych studiów magisterskich na kierunku psychologia.

Projekt określa szczegółowo funkcjonowanie samorządu zawodowego psychologów. W przepisach podkreślono, że "jest on niezależny i w wykonywaniu swoich zadań podlega wyłącznie przepisom powszechnie obowiązującym". Przynależność do niego ma być dla psychologów obowiązkowa. Do organów samorządu mają należeć m.in. Krajowy Zjazd Psychologów, Krajowa Rada Psychologów, Krajowa Komisja Rewizyjna, Krajowa Komisja Odpowiedzialności Zawodowej i Krajowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej.

Kadencja organów samorządu ma trwać 4 lata. Zadania poszczególnych organów definiuje szczegółowo ustawa.

W projekcie zapisano też, że grzywnie podlega ten, kto bezprawnie posługuje się tytułem zawodowym psycholog oraz podejmuje działania psychologiczne bez prawa wykonywania zawodu psychologa.

Nowe przepisy całkowicie uchylałyby ustawę o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów z 2001 r.

Z kolei nowa ustawa weszłaby w życie 1 stycznia roku następującego po dniu ogłoszenia, z wyłączeniem niektórych przepisów.(PAP)

Autorka: Iwona Pałczyńska

ipa/ joz/