Radio Opole » Kraj i świat
2021-04-14, 07:00 Autor: PAP

"GPC": Strażniczki pamięci i "Polski El Greco"

Odkrycie obrazu El Greca "Ekstaza św. Franciszka" na małej plebanii na Podlasiu to początek nieprawdopodobnej historii rodem z książek o Panu Samochodziku - powiedziała w wywiadzie dla środowego wydania "Gazety Polskiej Codziennie" reżyser filmu "Polski El Greco" Katarzyna Kowalska.

Jak przypomniała, badaczki Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska w 1964 r. dokonały odkrycia obrazu "Ekstaza św. Franciszka" El Greca na plebanii w Kosowie Lackim.


"Izę Galicką spotkałam, kiedy w 2016 r. obraz +Ekstaza św. Franciszka+ El Greca trafił do konserwacji. Zajmowałam się wtedy przygotowywaniem felietonów w programie informacyjnym. Ta historia mnie wciągnęła. Iza opowiadała tak zajmująco o wszystkich aspektach związanych z tym obrazem, że postanowiłam przygotować reportaż. Ale to też nie wyczerpało tematu" - wyjaśniła w wywiadzie Kowalska.


Podkreśliła, że później powstała książka, a potem zaczęło się "przygotowanie filmu dokumentalnego".


"Iza, opowiadając o obrazie El Greca, pokazała mi realia Polski powojennej i trudy pracy inwentaryzatora w czasach komunizmu. Jednocześnie wprowadziła mnie w historię swojego życia i swojej rodziny – rodów Gieysztorów i Mikulskich, kresowej inteligencji" - mówiła Kowalska.


Reżyser filmu "Polski El Greco" wyjaśniła, że Galicka "przekazała jej swoją filozofię, swój patriotyzm ukształtowany w domu, a nie wyuczony z książek". "To spotkanie wywarło na mnie ogromny wpływ" - dodała.


"Odkrycie obrazu na małej plebanii na Podlasiu to początek nieprawdopodobnej historii rodem z książek o Panu Samochodziku. Jednak za tym odkryciem stoją konkretne osoby – niesamowite kobiety, których determinacja, upór, wiara we własną intuicję sprawiły, że obraz ocalał" - powiedziała Kowalska, dodając, że "Izabella Galicka i Hanna Sygietyńska były szeregowymi pracownicami Instytutu Sztuki PAN".


Przypomniała w wywiadzie, że obraz El Greca przed konserwacją, która odbyła się w 1974 r., przez siedem lat był ukrywany.


"Po konserwacji wiele osób myślało, że został wywieziony, ukryty w lochach Watykanu. Tak się na szczęście nie stało. Obraz był ukryty przez biskupa siedleckiego Jana Mazura i dzięki jego przezorności dziś możemy go oglądać w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach. To jest bardzo zawiła historia, jak zresztą cała historia Polski" - mówiła Kowalska.


Wyjaśniła, że "dla dokumentalisty odkrycie archiwaliów, o których inni nie mieli pojęcia, to jest jak znalezienie obrazu El Greca – w dużo mniejszej skali oczywiście".


"Właściwie wszystkie materiały zachowane w archiwach Telewizji Polskiej, które dotyczyły tej historii, to były perły. Zapiski Izy Galickiej w dzienniczkach były często kluczowe w poszukiwaniach, dzięki nim wiedziałam, gdzie i czego szukać, ponieważ nie wszystkie nagrania były dobrze opisane" - podkreśliła. Dodała, że ponadto korzystała z zasobów Archiwum Akt Nowych, Wytwórni Filmów Dokumentalnych, archiwum Polskiego Radia.


"Główną osią opowieści była historia obrazu: kolejne etapy z udowadnianiem jego autentyczności oraz jego ocalenie. Drugą osią były zmagania odkrywczyń z przekonaniem świata do swojej tezy. Zakończyłam opowieść o obrazie w momencie, kiedy mamy publiczną ekspozycję dzieła El Greca w Muzeum Diecezjalnym w Siedlcach" - powiedziała reżyser.


"Uniwersalna opowieść, którą po obejrzeniu +Polskiego El Greca+ odczytała prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego oraz inicjatorka powstania tego filmu, to: odkrycie, zaprzeczenie i uznanie" - wyjaśniła Kowalska.


Zaznaczyła, że Galicka uczestniczyła w pracach nad scenariuszem filmu, konsultowała detale w scenach fabularnych. "Uczestniczyła również w nagraniach. Pojechała razem z ekipą filmową do Kosowa Lackiego, razem z proboszczem przeglądała dokumenty archiwalne, niektórych nigdy wcześniej nie widziała na oczy" - powiedziała.


Zaznaczyła, że "zaangażowanie Izy było niezwykłe i mam nadzieję, że to czuć w filmie". "Bardzo zależało mi na tym, żeby duch Izy Galickiej był w nim obecny. Hania Sygietyńska zmarła w 2017 r. Gdyby te zdjęcia powstawały wcześniej, to jestem przekonana, że jeśli zdrowie by jej pozwoliło, też chciałaby w nich uczestniczyć" - wyjaśniła Kowalska w wywiadzie.(PAP)


gj/ krap/


Kraj i świat

2024-03-29, godz. 15:50 GDOŚ: rażące naruszenie obowiązków w sprawie tzw. zamku w Stobnicy Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska ocenia, że niezłożenie w terminie odwołania od wyroku WSA w sprawie tzw. zamku w Stobnicy wskazuje na rażące naruszenie… » więcej 2024-03-29, godz. 15:50 Domański: polska gospodarka wraca do grona najszybciej rosnących państw UE Wzrost rentowności obligacji to jeden z sygnałów, że polska gospodarka wraca do grona najszybciej rosnących państw UE - ocenił w piątek w Krośnie minister… » więcej 2024-03-29, godz. 15:50 Rajdowe MŚ - Rovanpera liderem po siedmiu oesach w Kenii, Kajetanowicz dziewiąty Rajdowy mistrz świata Fin Kalle Rovanpera (Toyota Yaris) prowadzi po siedmiu odcinkach specjalnych Rajdu Safari, trzeciej rundy cyklu. Dziewiąty ogólnie, a… » więcej 2024-03-29, godz. 15:50 Łódzkie/ Zderzenie pięciu aut osobowych na A2; zablokowany pas ruchu Na autostradzie A2 między węzłem Skierniewice (woj. łódzkie) a węzłem Wiskitki (woj. mazowieckie) zderzyło się ze sobą pięć samochodów osobowych… » więcej 2024-03-29, godz. 15:50 Warszawa/ Przywrócono ruch tramwajowy w al. Krakowskiej (aktl.) Tramwaje linii 7, 9 i 15 powróciły na swoje podstawowe trasy. Jeździły na trasach skróconych w związku z wypadkiem, do którego doszło rejonie skrzyżowania… » więcej 2024-03-29, godz. 15:40 Weto prezydenta do ustawy o dostępie do tabletki "dzień po" bez recepty (opis) Prezydent Andrzej Duda zawetował nowelizację Prawa farmaceutycznego, która umożliwiała dostęp bez recepty do tabletki 'dzień po' dla osób powyżej 15 lat… » więcej 2024-03-29, godz. 15:40 Warszawa/ Zmiany w zarządzie Szybkiej Kolei Miejskiej W związku z powołaniem Alana Berouda na stanowisko prezesa PKP S.A. rada nadzorcza SKM powołała Konrada Mirowskiego na pełniącego obowiązki prezesa miejskiego… » więcej 2024-03-29, godz. 15:40 Domański: chcemy skończyć z polityką "tekturowych czeków" Samorządy mają być niezależne od decyzji zapadających w Warszawie. Zakończenie polityki 'tekturowych czeków', które faktycznie ograniczały wolność i… » więcej 2024-03-29, godz. 15:40 Leszczyna o wecie ws. tabletki "dzień po": prezydent Andrzej Duda jest przeciwnikiem kobiet Nie wierzę w słowa prezydenta Andrzeja Dudy, jest on po prostu przeciwnikiem kobiet i tyle - podkreśliła w piątek minister zdrowia Izabela Leszczyna odnosząc… » więcej 2024-03-29, godz. 15:30 Bogucki (PiS): ws. pigułki "dzień po" prezydent podjął nie tylko dobrą, ale jedyną możliwą decyzję Poseł PiS z sejmowej komisji zdrowia Jacek Bogucki ocenił, że prezydent Andrzej Duda wetując nowelę ws. pigułki 'dzień po' podjął nie tylko dobrą, ale… » więcej
1234567
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »