Radio Opole » Operacja Dunaj, albo Lech kontra Czech » Posłuchaj cyklu » Potępienie i aprobata. Polskie społeczeństwo reaguje…
2018-08-28, 07:55 Autor: Ireneusz Prochera

Potępienie i aprobata. Polskie społeczeństwo reaguje na „Operację Dunaj”

Oficerowie 27 Pułku Czołgów ludowego Wojska Polskiego w Ilniku (Mělník) [Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Kerim44 (w oparciu o szablon praw autorskich). - Źródło nie zostało podane w rozpoznawalny automatycznie
Oficerowie 27 Pułku Czołgów ludowego Wojska Polskiego w Ilniku (Mělník) [Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Kerim44 (w oparciu o szablon praw autorskich). - Źródło nie zostało podane w rozpoznawalny automatycznie
Operacja Dunaj, albo Lech kontra Czech - odc. 16
Jakie były reakcje polskiego społeczeństwa na inwazję Wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację? W pierwszych dniach, kiedy machina propagandowa nie nabrała jeszcze rozpędu, przeważały głosy krytyczne.
Później eksponowanie rzekomego zagrożenia za strony Niemiec zaczęło przynosić efekty i pojawiały się wypowiedzi wyrażające obawę, że przejście Czechów i Słowaków na stronę Zachodu mogłoby sprowadzić zagrożenie także dla Polski.

Oprócz działań propagandowych podjęto działania policyjne i represyjne. Nasilono kontrole nad społeczeństwem, a agenci nadstawiali ucha na to, co i jak się mówi. Sporządzane następnie raporty trafiały na biura partyjnych decydentów, pełniąc rolę badania opinii społecznej, czego wówczas jeszcze nie robiono w sposób naukowy. Z tych raportów wynika, że odnotowano co najmniej 143 przypadki kolportażu ulotek, zawierających krytykę interwencji w Czechosłowacji. Pojawiły się one w 64 miejscowościach, zarówno w dużych miastach, jak i na wsi.

W co najmniej 49 miejscowościach Polski pojawiły się napisy na murach. Służba Bezpieczeństwa skrupulatnie notowała ich treść. Była to hasła w rodzaju: „Precz z agresją sowiecką w Czechosłowacji”, „Rosjanie do domu”, „Napaść na CSRS hańbą Polski” czy szczególnie irytujące dla I sekretarza PZPR: „Hitler 1938 - Gomułka 1968”.
Przed ambasadą i Ośrodkiem Kultury Czechosłowackiej składano też kwiaty.

Represje objęły wiele osób. Zatrzymano ponad 100 osób, z których kilkanaście stanęło przed sądem. Wyroki sięgały kilku lat więzienia.

Natomiast w relacjach uczestników interwencji po stronie polskiej armii znajdujemy zupełnie inny obraz reakcji społeczeństwa polskiego.

Płk dypl. Ryszard Konopka z 11. Drezdeńskiej Dywizji Pancernej pisze, że ludność z pobliskich okolic tłumnie wyległa na ulice i drogi, którymi przemieszczały się w stronę granicy Czechosłowacji polskie jednostki. „Wielu starszych ludzi trzymało w dłoniach palące się świece i obrazy świętych, a także krzyże. Znakami krzyża żegnano nas w tych okolicach powszechnie. Również młodzież zachowywała się bardzo spontanicznie. Otrzymaliśmy dużo kwiatów. Nasze czołgi pokryte kwiatami robiły na nas niesamowite wrażenie” – wspomina Konopka.

Gen. broni Włodzimierz Sawczuk utrzymuje ponadto, że już w czasie okupacji do żołnierzy przychodziły tysiące listów i telegramów z poparciem od różnych instytucji, szkół, organizacji i od pojedynczych obywateli.

Polska ludność, która była świadkiem przejazdu pancernych kolumn, kierujących się w stronę przejść granicznych z Czechosłowacją, w wielu przypadkach traktowała żołnierzy, jakby szli na wojnę ze śmiertelnym wrogiem Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Tadeusz Oratowski pisze, że starsze kobiety, które miały przeważać wśród żegnających polskich żołnierzy, obdarowywały ich wszystkim co naprędce zdołały przygotować. „A więc były wspaniałe domowe zupy, przyniesione w kotłach, w konwiach i w garnkach, kawa, kanapki, papierosy oraz inne delicje” – wspomina po latach.

Zobacz także

2018-08-17, godz. 07:54 „Incydent w Jiczynie” – czarna karta z historii interwencji w 1968 roku O ile zdecydowana większość zaplanowanych operacji polskich jednostek podczas operacji „Dunaj” przebiegła bez strat dla ludności cywilnej, o tyle jednak… » więcej 2018-08-16, godz. 07:50 Opolskie ślady operacji „Dunaj” Wśród interweniujących w Czechosłowacji jednostek nie zabrakło również oddziałów stacjonujących w okresie pokojowym na terenie województwa opolskiego… » więcej 2018-08-14, godz. 07:51 Czy to była wojna „na serio”? Z perspektywy półwiecza jednym z podstawowych pytań, które dziś wielu zadaje w kontekście udziału polskich żołnierzy w interwencji w Czechosłowacji… » więcej 2018-08-13, godz. 07:58 Kain też był bratem, czyli reakcje na inwazję Społeczeństwo w zajmowanej przez wojska Układu Warszawskiego Czechosłowacji, w swojej przeważającej masie sprzeciwiło się interwencji. Od biernego potępienia… » więcej 2018-08-10, godz. 07:57 Ocena Dubčeka nie jest jednoznaczna, ale dla Czechów i Słowaków zawsze będzie symbolem Praskiej Wiosny Kluczową postacią w wydarzeniach, które doprowadziły najpierw do praskiej wiosny, a później do interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji… » więcej 2018-08-09, godz. 07:51 Praska Wiosna. Na monolicie uwidoczniły się pęknięcia Określenie Praska Wiosna młodszym słuchaczom może wydać się mało znajome. Znają za to zapewne takie pojęcia jak egipska wiosna, czy szerzej: arabska wiosna… » więcej 2018-08-08, godz. 07:53 Rolę „głównego jastrzębia” odgrywał Władysław Gomułka Co do tego, że centrum decyzyjne, w którym postanowiono o zbiorowym najechaniu na Czechosłowację, znajdowało się w Moskwie, nie ma wątpliwości. Analiza… » więcej 2018-08-07, godz. 14:38 Wielu uwierzyło, że z tego dusznego czerwonego pokoju da się wyjść Rok 1968 był rokiem wyjątkowym. Nieporównywalnym z żadnym innym. Był to rok, gdy na listach przebojów na kapitalistycznym Zachodzie królował kontrkulturowy… » więcej 2018-08-07, godz. 14:33 Operacja Dunaj, czyli jak zaatakowaliśmy Czechosłowację Mówi się, że czas leczy rany. I rzeczywiście – im dalej od roku 1968, tym obraz interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji, a szczególnie… » więcej
12
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »