Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-12-08, godz. 14:29 Leonard Pietruszka, wójt Komprachcic o finansowych dylematach samorządów i sukcesach drużyny futsalowej Dreman Futsal… - Inwestycyjnie jesteśmy przygotowani bardzo dobrze, gorzej jest z dochodami bieżącymi - mówił w Południowej Loży Radiowej Leonard Pietruszka, wójt Komprachcic… » więcej 2021-12-08, godz. 09:42 Sławomir Kłosowski, wojewoda opolski o tym, że 4 fala w regionie nie odpuszcza, o obostrzeniach i o szczepieniach - Mamy już dwa powiaty, w których krzywa zakażeń nie rośnie tak zdecydowanie jak do tej pory i kolejne dwa lub trzy, w których krzywa się wypłaszcza, a… » więcej 2021-12-07, godz. 17:41 Agata Lika z PL 2050 o planie na gospodarkę i potrzebnej rzetelnej kampanii o szczepieniach - Nasz plan na gospodarkę powstawał przy udziale ekspertów - mówiła w Popołudniowej Loży Agata Lika, przewodnicząca opolskich struktur Polski 2050 Szymona… » więcej 2021-12-07, godz. 14:59 "Co tam Panie w polityce?" – zapraszają Piotr Gociek i Piotr Moc Jak UE gumkuje "Boże Narodzenie", przed czym przestrzega Papież Franciszek: "Usiłowało to robić wiele dyktatur". Lewica domaga się od rządu zaostrzenia… » więcej 2021-12-07, godz. 09:33 Michał Kalinowski o pomyśle Lewicy czyli obowiązkowych szczepieniach na covid i pracy w szpitalu tymczasowym w Opolu - Chcemy to wprowadzić, bo jesteśmy odpowiedzialni. Widzimy co się dzieje. Dziennie umiera około 500 osób - powiedział w Porannej Loży Radiowej Michał… » więcej 2021-12-06, godz. 17:03 Dr Diana Rokita-Poskart o swoich badaniach dot. wpływu studentów na rozwój miast - Ostatnio badałam dlaczego studenci z Polski wyjeżdżają na Ukrainę na studia - powiedziała dr. Diana Rokita-Poskart Katedry Polityki Regionalnej i Rynku… » więcej 2021-12-06, godz. 11:11 Poseł MN Ryszard Galla o wprowadzeniu progu wyborczego dla mniejszości i umowie koalicyjnej nowego rządu w Niemczech - Nie wiem czy pan poseł Kowalski zdaje sobie sprawę w jaki sposób dokonuje zamieszania. Na najbliższą środę jestem umówiony z wiceministrem Rzymkowskim… » więcej 2021-12-06, godz. 09:04 Janusz Kowalski, poseł Solidarnej Polski o zmniejszeniu finansowania j. niemieckiego dla mniejszości i wprowadzenie progu… - Od roku 2019, kiedy w kampanii wyborczej obiecałem walkę na rzecz przywrócenia symetrii w relacjach polsko-niemieckich, dotrzymuję słowa. W piątek ogłosiłem… » więcej 2021-12-03, godz. 17:55 Młodzieżowa Loża Radiowa o konflikcie ws. Podwyżek cen biletów w Opolu i rozmowach Tuska z węgierską opozycją Gośćmi Loży byli dziś Tobiasz Gajda (Młodzi Demokraci, PO), Jan Zimoch (stow. Od Nowa) i Amadeusz Hofman (Lewica). » więcej 2021-12-03, godz. 11:33 Antoni Konopka o programie ochrony środowiska na lata 2021-2027 i zmianach w uchwale antysmogowej - W trakcie prac nad planem konsultowaliśmy się z samorządami ankietyzowane były samorządy i instytucje, zadawane były pytania o planowane przedsięwzięcia… » więcej
45678
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »