Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-12-16, godz. 12:14 Arkadiusz Wiśniewski, prezydent Opola o budżecie na 2022 r. podwyżkach i ruchu "Tak dla Polski" - Każdy może mieć oczekiwania, że można zrobić jedno czy drugie, ale radni Platformy Obywatelskiej chcieli zabrać pieniądze z remontów chodników i ulic… » więcej 2021-12-16, godz. 12:11 "Pracodawcy, związkowcy, wspólna sprawa". Debata o niepewnym losie emerytur stażowych i badaniu przedsiębiorców nt… Gośćmi Loży byli dziś Grzegorz Kuliś (BCC), dr Witold Potwora, Piotr Pancześnik (Kongregacja Przemysłowo - Handlowa), Grzegorz Adamczyk (Solidarność)… » więcej 2021-12-16, godz. 12:11 "Prosto z sejmu" w Loży Radiowej. Magdalena Ogórek rozmawia z Wojciechem Jakóbikiem o kryzysie energetycznym Gościem Magdaleny Ogórek w programie "Prosto z sejmu" był dziś Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny portalu biznes.alert.pl. Rozmowa dotyczyła kryzysu energetycznego… » więcej 2021-12-16, godz. 08:44 Jarosław Kończyło, dyrektor szpitala w Kędzierzynie-Koźlu o szczepieniach dzieci w wieku 5-11 lat i dziecięcym oddziale… - Zainteresowanie szczepieniem dzieci jest olbrzymie i prawdopodobnie to koreluje z informacjami, że na oddziale dziecięcym pacjentów jest sporo - powiedział… » więcej 2021-12-15, godz. 14:18 Tobiasz Gajda o bezzałogowych statkach powietrznych czyli frontach i dylematach prawnych związanych z nowymi technol… » więcej 2021-12-15, godz. 14:11 Przemysław Zych o tym dlaczego Opole potrzebuje dużego stadionu i dlaczego drożeją bilety w obiektach MOSiR-u - Mamy z prezesem Odry Opole podobne zdanie, że będzie to stadion, który w 100 procentach zabezpieczy potrzeby klubu - mówił w Południowej Loży Radiowej… » więcej 2021-12-15, godz. 09:26 Dr Danuta Witkowska, która bada koronawirusa o faktach i mitach z nim związanych, a także o faktach dotyczących sz… Wieczorem odbędzie się wykład "Wirus czy szczepionka" poprowadzony będzie on-line i będzie otwarty dla wszystkich chętnych. - Chcemy tą inicjatywą walczyć… » więcej 2021-12-14, godz. 17:01 Spięcie. Piotr Cywiński i Michał Rachoń i ich goście: Cezary Gmyz, Jan Libicki, Jacek Saryusz Wolski - Nie sądzę, że dojdzie do zbliżenia stanowisk Polski i Niemiec. Rzeczą, która musiałaby się wydarzyć to powstrzymanie dokończenia NS2 spowodowany atakiem… » więcej 2021-12-14, godz. 09:57 "Co tam Panie w polityce?" – zapraszają Piotr Gociek i Piotr Moc W ramach audycji Loża Radiowa, jak w każdy wtorek, Piotr Moc i Piotr Gociek analizowali najważniejsze wydarzenia w polskiej polityce. » więcej 2021-12-14, godz. 08:59 Sebastian Smoliński z wydziału ochrony środowiska o stanie powietrza w Opolu i ochronie dzikich zwierząt w mieście - Warunki pogodowe mają bardzo duży wpływ na stopień zanieczyszczenia powietrza. Wczorajsza (13.12) prognoza przewidywała przekroczenia dopuszczalnych norm… » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »