Radio Opole » Publicystyka w Radiu Opole » Loża Radiowa (rozmowy w latach 2014 - 2021) » Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić…
2019-06-19, 12:24 Autor: Maciej Wajler

Prof. Franciszek Marek o tym, że możemy mówić o gwarach, ale nie o jednej gwarze śląskiej

Franciszek Marek o gwarze i dialekcie
- Już samo określenie gwara śląska nie jest trafne. Bo mamy poza językiem ogólnonarodowym, który nazywamy literackim, mamy tak zwane narzecza: małopolskie czy podhalańskie – mówił w Loży Radiowej prof. Franciszek Marek. – Nie ma jednego narzecza śląskiego, pod tą nazwą kryją się różne dialekty. Inny jest opolski, inny annogórski, inny głogówecki, jeszcze inny raciborski. Co do gwar, czasem są różne gwary w jednej rodzinie.
Blisko 90-letni prof. Marek, pierwszy wybrany rektor Uniwersytetu Opolskiego, to wytrwały bojownik o polskość Śląska. Gdy na Opolszczyźnie organizowała się odrodzona mniejszość niemiecka, on pisał o tym, że to w dużej mierze sztuczny twór a młodzież z tego środowiska nie wynosi znajomości języka niemieckiego z domu (czyli nie jest to dla niej Muttersprache), ale poznaje go dopiero w polskiej szkole. Krytykował także pomysły regionalizacji, przypominając, że w polskim języku nie ma odpowiednika słowa Heimat, przekładanego na Opolszczyźnie jako „mała ojczyzna”. Gdy do Sejmu trafił obywatelski projekt uznania gwary śląskiej za język regionalny, napisał tak miażdżącą opinię, że niektórzy posłowie grozili mu prokuraturą.

Dziś prof. Marek przypomina, że gdy Śląsk odpadł w średniowieczu na sześć wieków od Polski, to świadomość narodowa jego mieszkańców przechowała się właśnie w języku.

- Polszczyzna została przechowana jako świętość – podkreśla nasz gość.

Zobacz także

2021-12-22, godz. 13:43 Zbigniew Kubalańca o budżecie województwa na 2022 rok i nowym programie wspierającym rodziny, w tym leczenia niep… » więcej 2021-12-22, godz. 09:11 Szpital MSWiA w Głuchołazach w rejestrze najlepszych placówek na świecie! Dyrektora Mariusz Grochowski opowiada o sukcesie… - Mam dobry zespół, ludzi naprawdę zaangażowanych, mogę powiedzieć, że wybitnych w swoich specjalnościach. To ludzie dla których praca w szpitalu stała… » więcej 2021-12-21, godz. 17:18 Bartosz Maziarz o projekcie dla młodzieży "Bezpieczeństwo przede wszystkim" i bezpieczeństwie nas wszystkich w sieci… - W edukacji na szczeblu średnim brakuje wielu kwestii związanych z bezpieczeństwem pomimo, że jest taki przedmiot jak edukacja dla bezpieczeństwa. Dlatego… » więcej 2021-12-21, godz. 14:11 "Co tam Panie w polityce?" – zapraszają Piotr Gociek i Piotr Moc W piątek Sejm opowiedział się przeciwko uchwale Senatu, który we wrześniu odrzucił nowelizację ustawy o radiofonii i telewizji. Teraz ustawa trafi do prezydenta… » więcej 2021-12-21, godz. 09:16 Marek Tomków, wiceprezes Naczelnej Rady Aptekarskiej: 700 tys podań szczepionki przeciwko covid dokonali farmaceuci… - 700 tys. szczepień wykonali farmaceuci w aptekach. Zanim zaczęły się szczepienia w aptekach farmaceuci w masowych punkach szczepień dokonali 300 tys. iniekcji… » więcej 2021-12-20, godz. 17:55 Dr Marek Kawa o tym czy Stany Zjednoczone "przejmują się" napiętą sytuacją w Europie i zagrożeniami ze strony Ro… » więcej 2021-12-20, godz. 14:12 Paweł Kukiz o lex TVN, pojedynczym głosie przechodnim czyli SJV, Mejzie i prowadzeniu antyniemieckiej polityki Gościem Radia Opole był dziś Paweł Kukiz, szef koła Kukiz'15 i Demokracji Bezpośredniej. Pytaliśmy m.in. o protesty ws. lex TVN. Taka manifestacja mała… » więcej 2021-12-20, godz. 08:50 Rafał Bartek, lider TSKN o zmniejszeniu finansowania nauki języka mniejszości: to poprawka antymniejszościowa i an… - Trudno mi to jeszcze komentować, bo to wydarzenie bez precedensu - powiedział w Porannej Loży Radiowej Rafał Bartek lider Mniejszości Niemieckiej na Opolszczyźnie. Rozmawialiśmy… » więcej 2021-12-16, godz. 09:42 Młodzieżowa Loża Radiowa o prawie oświatowym i sporze wokół zmiany nazwy ronda Dmowskiego na rondo Praw Kobiet w… Gośćmi Popołudniowej Loży byli Jan Zimoch (stow. Od Nowa) i Hubert Gabalewicz (Młodzi Demokraci). » więcej 2021-12-16, godz. 12:14 Radni Opola: Tomasz Kaliszan, Piotr Mielec, Michał Nowak o budżecie Opola na 2022 rok i podwyżkach dla prezydenta i… Gośćmi Południowej Loży Radiowej byli radni Opola, którzy wczoraj niejednogłośnie przegłosowali budżet miasta z Opola na 2022 rok, a także zdecydowali… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »