Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską…
2024-09-19, 09:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

85 lat temu zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni

Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
Stanisław Dąbek [fot. wikipedia/domena publiczna]
85 lat temu, 19 września 1939 roku, zakończyła się bitwa o Kępę Oksywską w Gdyni. Po kilkunastu dniach obrony w okrążeniu przed przeważającymi siłami niemieckimi, polskie oddziały Lądowej Obrony Wybrzeża skapitulowały o godzinie 17-tej. Kępa Oksywska walczyła od 1 września, przy czym od 10 września głównie na lądzie.
Dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek dowodził 15 tysiącami żołnierzy. Wspierała go kompania Kosynierów Gdyńskich, Morska Drużyna Harcerzy oraz oddział młodzieży gimnazjalnej. Niemcy mieli kilkakrotną przewagę w ludziach - około 45 tysięcy żołnierzy - i uzbrojeniu.

Na Kępie Oksywskiej nie było umocnień oprócz rowów strzeleckich, mimo to na obszarze niespełna czterech kilometrów kwadratowych stoczono co najmniej 110 potyczek. Zginęło ponad dwa tysiące polskich żołnierzy, co stanowiło 14 procent walczących, rannych zaś zostało około siedmiu tysięcy.

Polacy nie tylko bronili kolejnych pozycji, lecz także wielokrotnie kontratakowali. Walczyli o każde zbocze i wieś. Szczególnie krwawe boje toczono w Kazimierzu, Dębogórzu i Suchym Dworze bronionych przez 1. Morski Pułk Strzelców oraz w Mostach i Mechelinkach, gdzie stawiał opór 2. Morski Pułk Strzelców i I. Gdyński Batalion Obrony Narodowej. Niektóre miejscowości kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk, przy czym wieś Kazimierz - czternaście razy.

Bitwa o Kępę Oksywską, nazywana "polskimi Termopilami", pozostaje symbolem bohaterstwa żołnierzy i ludności cywilnej w wojnie obronnej 1939 roku. Najmłodszy obrońca Oksywia - 13-letni harcerz Alfred Dyduch - poległ w walce 18 września 1939 roku.

Ostatni żyjący weteran tej bitwy - kapitan w stanie spoczynku Aleksander Pawelec zmarł w 2019 roku, w wieku 103 lat.

(więcej)

Po wybuchu II wojny światowej, już w pierwszych dniach walk, Wybrzeże zostało odcięte od reszty kraju. Mimo to, Westerplatte broniło się do 7 września 1939 roku, a Hel - aż do 2 października. 10 września 1939, po ciężkich walkach w pobliżu Redy i na zachodnich przedpolach Gdyni, dowódca Lądowej Obrony Wybrzeża pułkownik Stanisław Dąbek zdecydował o odwrocie wszystkich sił na Kępę Oksywską, by ochronić Gdynię i jej mieszkańców. Na decyzję wpłynęło również i to, że nie nadeszło wsparcie, przewidywane w planach obrony przez Sztab Główny.

10 września na ląd wkroczył niemiecki korpus, dowodzony przez generała Leonharda Kaupischa, który 12 września przełamał polskie pozycje na północnym i zachodnim skraju obrony. 14 września Niemcy całkowicie okrążyli oddziały polskie, a 17 września rozpoczęli szturm generalny. Po wyczerpaniu możliwości obrony, jeszcze tego samego dnia, pułkownik Dąbek wraz z 20 pozostałymi przy nim żołnierzami, głównie oficerami, ruszył do ataku pod Babimi Dołami. Dowódca, raniony odłamkiem pocisku moździerzowego, ostatni nabój swojego pistoletu przeznaczył dla siebie, aby nie dostać się do niewoli. 19 września Niemcy przejęli Kępę Oksywską.

Walki o Oksywie zostały upamiętnione na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie, tablicą z napisem: "Westerplatte-Oksywie-Hel 1 IX - 2 X 1939".

Zobacz także

2024-09-20, godz. 09:00 85 lat temu zmarł Tadeusz Dołęga-Mostowicz 85 lat temu, 20 września 1939 roku, zmarł Tadeusz Dołęga-Mostowicz, jeden z najpoczytniejszych polskich pisarzy XX wieku, autor powieści "Kariera Nikodema… » więcej 2024-09-20, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 20 września » więcej 2024-09-19, godz. 18:00 Konkurs na Najlepszy Debiut Historyczny Roku w zakresie historii najnowszej IPN oraz Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk ogłosiły siedemnastą edycję Konkursu im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy… » więcej 2024-09-19, godz. 16:11 Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie zagra na 10-leciu Muzeum POLIN Orkiestra Polskiego Radia zagra na 10-leciu otwarcia wystawy stałej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. Koncert „Mir zenen do. Jesteśmy tutaj”… » więcej 2024-09-19, godz. 11:00 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy 81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z… » więcej 2024-09-19, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 19 września » więcej 2024-09-18, godz. 11:00 IV edycja Nagrody im. Grażyny Langowskiej IPN ogłasza nabór zgłoszeń kandydatów do IV edycji Nagrody im. Grażyny Langowskiej w kategorii przyznawanej przez Instytut Pamięci Narodowej – zgłoszenia… » więcej 2024-09-18, godz. 09:00 74 lata temu Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję Muzyka i Aktualności 74 lata temu - 18 września 1950 roku - Polskie Radio po raz pierwszy nadało audycję "Muzyka i Aktualności". Był to pierwszy w Polskim Radiu nowoczesny magazyn… » więcej 2024-09-18, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 18 września » więcej
23456
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »