Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło…
2024-09-19, 11:00 Autor: IAR/K.Koziełł/B.Falkowska/dok.

81 lat temu z niemieckiego oflagu w Dössel uciekło niemal 50 polskich żołnierzy

Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
Oflag Dossel [fot. źródło: http://oflag-doessel.com/?strona=oflag]
81 lat temu, w nocy z 19 na 20 września 1943 roku, z Oflagu VI B Dössel koło Warburga, podziemnym tunelem, uciekło 47 polskich żołnierzy. Większość z nich Niemcy złapali, a następnie - wbrew prawu o jeńcach wojennych - zamordowali. Wolność odzyskało jedynie dziesięciu Polaków. Była to największa próba ucieczki polskich żołnierzy z niemieckiego obozu jenieckiego.
Niemiecki obóz jeniecki dla oficerów Oflag VI B Dössel został założony w 1940 roku w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia. Mieścił się kilka kilometrów od Dössel, obecnie część Warburga. Początkowo trafiali tam brytyjscy i francuscy oficerowie, jednak pod koniec 1942 roku zostali przeniesieni, a do oflagu sprowadzono niemal dwa i pół tysiąca polskich oficerów, w tym 200 szeregowych, między innymi z jenieckiego obozu specjalnego w Colditz, a także wydanych przez Rumunię.

Przygotowania do ucieczki prowadzili już Brytyjczycy, którzy rozpoczęli wykopywanie tunelu. Przed opuszczeniem obozu przekazali polskim jeńcom informacje o swoich działaniach. Polacy przez blisko pół roku kontynuowali prace, tworząc niemal 45-metrowe przejście.

Ucieczkę zaplanowano na noc z 19 na 20 września. Po wieczornym apelu, przed godziną 20.00, 47 jeńców, w tym 43 oficerów i czterech szeregowych, przystąpiło do opuszczania obozu. Podzieleni na kilkuosobowe grupki, kolejno przeczołgiwanie się przez tunel. Całość trwała kilka godzin. Następnie, przebrani w cywilne ubrania, wymknęli się z oflagu.

W czasie ucieczki kolegów, dwaj polscy żołnierze zaaranżowali "bójkę", która miała odwrócić uwagę niemieckich strażników. Inny żołnierz zaczął głośno grać na akordeonie, a grupa kilku osób rozpoczęła ćwiczenia sportowe.

Niestety, jeszcze 20 września Niemcy schwytali pierwszych zbiegów. Ucieczka powiodła się jedynie dziesięciu żołnierzom. 37 zostało zamordowanych - 17 w dortmundzkiej siedzibie gestapo, a 20 w obozie koncentracyjnym w Buchenwaldzie.

(więcej)

W oflagach i stalagach na terenie III Rzeszy ucieczki były zwykle karane aresztem obozowym. Ponadto, zgodnie z prawem międzynarodowym, jeńcy wojenni, którzy po udanej ucieczce znowu dostawali się do niewoli, nie podlegali karze za poprzednią ucieczkę. Jednak po niemieckim ataku na Związek Sowiecki w czerwcu 1941 roku, radykalnie zaostrzono zasady postępowania z jeńcami sowieckimi, polskimi i w końcu więźniami alianckimi, którzy do tego czasu cieszyli się pewnym uprzywilejowaniem.

Liczba ucieczek jeńców wojennych rosła z roku na rok. W 1941 roku w oficjalnych niemieckich statystykach odnotowano 15 tysięcy ucieczek jeńców różnych narodowości, rok później było ich już 19 tysięcy, a 1943 uciekło z obozów 33 tysiące jeńców.

Po przegranej kampanii wrześniowej w 1939 roku do niemieckiej niewoli trafiło około 420 tysięcy polskich żołnierzy. Wkrótce zwolniono około 120 tysięcy, natomiast resztę zamknięto w 43 oflagach, czyli obozach dla oficerów, i 67 stalagach, przeznaczonych dla podoficerów i szeregowców.

W 1944 roku jeńców było już tylko około 56 tysięcy, pozostałych zwolniono. Byli oni zamknięci w oflagach: Murnau, Dössel, Woldenberg (Dobiegniew) oraz Gross Born (Borne Sulinowo).

Niemiecki obóz jeniecki Oflag VI B Dössel dla oficerów został założony w 1940 roku, w Nadrenii Północnej-Westfalii, w zachodniej części Niemiec. Jeńcy zmagali się tam z trudnymi warunkami - długimi apelami, zatłoczonymi barakami czy niewystarczającymi racjami żywnościowymi.

27 września 1944 w nocy - rok po ucieczce polskich żołnierzy - bombowce brytyjskie, mając za cel stację kolejową w Nörde, przez pomyłkę zbombardowały obóz, zabijając 90 oficerów. Łącznie w Dössel zginęło 141 jeńców. Zostali pochowani na miejscowym cmentarzu.

Obóz został oswobodzony przez armię amerykańską 1 kwietnia 1945 roku.

Zobacz także

2024-09-25, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 25 września » więcej 2024-09-24, godz. 22:00 Ogłoszono najlepsze wydarzenie historyczne, wystawę i działalność edukacyjną 2023 roku Wystawa o kobietach w powstaniu warszawskim, otwarcie "Parku Dzieje" w Murowanej Goślinie oraz "Edukatorium Historyczno-Społeczne" z Katowic. To laureaci Plebiscytu… » więcej 2024-09-24, godz. 13:00 Śledztwa ws. śmierci Wojciecha Cieślewicza i Piotra Majchrzaka „żmudne i długotrwałe” Wciąż nie wiadomo, jak długo potrwają śledztwa ws. śmierci Wojciecha Cieślewicza i Piotra Majchrzaka prowadzone pion śledczy Instytutu Pamięci Narodowej… » więcej 2024-09-24, godz. 11:00 Wystawa "Oręż Niepodległej 1944" w Nowym Jorku Unikalne mundury wojskowe, dokumenty, ordery, odznaczenia, modele samolotów z lat II wojny światowej - to tylko część eksponatów na nowojorskiej wystawie… » więcej 2024-09-24, godz. 09:00 Minęła rocznica Aktion Saybusch; Niemcy wysiedlili z Żywiecczyzny 20 tys. Polaków 84 lata temu Niemcy rozpoczęli akcję pod kryptonimem Aktion Saybusch, czyli Akcja Żywiec. Polegała na wysiedleniu Polaków z Żywiecczyzny wcielonej do III… » więcej 2024-09-24, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 24 września » więcej 2024-09-23, godz. 16:00 Zawodowi historycy nie muszą walczyć o widzialność i klikalność (wywiad) Polscy historycy i historyczki podejmują badania nad wieloma ważnymi dziedzinami. Także zupełnie nowymi. Nie powinni ścigać się z nikim na widzialność… » więcej 2024-09-23, godz. 15:00 Muzeum Auschwitz: sesja poświęcona buntowi Sonderkommando w Birkenau Buntowi więźniów z Sonderkommando w obozie Auschwitz II-Birkenau, do którego doszło 7 października 1944 roku, poświęcona będzie sesja edukacyjna online… » więcej 2024-09-23, godz. 14:30 Stowarzyszenie "Rodzina Ponarska" na obchodach Dnia Zagłady Żydów Litewskich w Ponarach [DŹWIĘK] W podwileńskich Ponarach uczczono pamięć ofiar Holokaustu. Na Litwie 23 września jest obchodzony jako Dzień Zagłady Żydów Litewskich. Ponary stały się… » więcej 2024-09-23, godz. 09:00 85 lat temu wskutek bombardowań zamilkła rozgłośnia Polskiego Radia - Warszawa II 85 lat temu, 23 września 1939 roku, kilka minut po godzinie 15-tej, po zbombardowaniu przez Niemców elektrowni na warszawskim Powiślu, przerwała emisję stałego… » więcej
12345
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »