Radio Opole » Aktualności historyczne » Aktualności historyczne » 80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław…
2024-06-05, 11:00 Autor: IAR/E.Porycka/K.Koziełł/dok.

80 lat temu w Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz, kurier tatrzański

Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
Bronisław Czech [fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe]
80 lat temu, 5 czerwca 1944 roku, w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau zmarł Bronisław Czech, wybitny narciarz i olimpijczyk, w czasie II wojny światowej kurier tatrzański. Aresztowany przez gestapo w 1940 roku, zmarł w nazistowskim obozie cztery lata później. Prawdopodobnie nie dostałby się do obozu, gdyby przyjął propozycję trenowania niemieckich zjazdowców juniorów, jednak odmówił.
Bronisław Czech był sławą sportową 20-lecia międzywojennego, 24-krotnym mistrzem Polski, trzy razy brał udział w igrzyskach olimpijskich. Jako jeden z nielicznych sportowców uprawiał narciarstwo wysokogórskie w Tatrach. Podczas treningów dokonał zjazdów, między innymi z Zawratowej Turni ścianą północno-zachodnią w stronę Hali Gąsienicowej żlebem z Niebieskiej Przełęczy. Stał się w prekursorem popularnego dzisiaj narciarstwa ekstremalnego - "ski-extreme". Poza tym uprawiał taternictwo i szybownictwo, był ratownikiem górskim. Miał też uzdolnienia artystyczne - malował na szkle i rzeźbił.

Po wybuchu II wojny światowej włączył się w działalność konspiracyjną. Był między innymi kurierem na Węgry. 14 czerwca 1940 roku został aresztowany przez Niemców i osadzony w więzieniu w Tarnowie. Po kilku tygodniach przewieziono go do obozu zagłady Auschwitz. Był jednym z więźniów pierwszego transportu, otrzymał numer 349.

Uczestniczył w obozowym ruchu oporu, organizowanym przez rotmistrza Witolda Pileckiego. Zmarł z wycieńczenia, 5 czerwca 1944 roku. Jego symboliczna mogiła znajduje się w Zakopanem na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.

Pośmiertnie Bronisław Czech został odznaczony Krzyżem Walecznych i Krzyżem Oświęcimskim. W 2019 roku, podczas gali z okazji 100-lecia Polskiego Związku Narciarskiego, uhonorowano go Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski "za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, osiągnięcia sportowe oraz działalność na rzecz rozwoju sportów zimowych".

W latach 1946-1994 corocznie był rozgrywany Memoriał Bronisława Czecha i Heleny Marusarzówny, organizowany ku czci dwójki narciarzy zmarłych w czasie wojny.

(więcej)

Bronisław Czech urodził się 25 lipca 1908 roku w Zakopanem. Tam kształcił się w Państwowej Szkole Przemysłu Drzewnego. W latach 30. w Warszawie ukończył dwuletnie studia w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego, gdzie zdał maturę. Uzyskał dyplom nauczyciela wf i tytuł instruktora narciarstwa.

Miał ogromne osiągnięcia w narciarstwie. Był 24-krotnym mistrzem Polski w wielu konkurencjach klasycznych i alpejskich, między innymi cztery razy zwyciężał w mistrzostwach Polski w skokach narciarskich. Wielokrotnie uczestniczył w narciarskich mistrzostwach świata i Europy. Był trzykrotnym olimpijczykiem, brał udział w Zimowych Igrzyskach Olimpijskich w latach 1928, 1932 i 1936. Od 1932 roku pracował jako trener narciarski, prowadził szkołę narciarstwa zjazdowego na Kasprowym Wierchu.

Do najważniejszych osiągnięć Bronisława Czecha w taternictwie należy pokonanie wraz z Wiesławem Stanisławskim północnej ściany Żabiego Konia w 1929 roku. Dokonał także pierwszego zimowego wejścia północną ścianą Kozich Czub oraz pierwszego wejścia południową ścianą Niebieskiej Turni.

Bronisław Czech był człowiekiem wielu talentów, grał na skrzypcach i akordeonie, pisał wiersze, rzeźbił w drewnie i malował na papierze i szkle, najczęściej motywy kwiatów. Gdy był więziony w Auschwitz-Birkenau tworzył między innymi z pamięci pejzaże tatrzańskie.

W 2020 roku ukazała się książka autorstwa Dariusza Jaronia "Skoczkowie. Przerwany lot", przedstawiająca losy między innymi Bronisława Czecha.

Zobacz także

2024-09-13, godz. 10:00 EDD 2024 - Wystawa "Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze" Z okazji Europejskich Dni Dziedzictwa Narodowego (14-15 września) odbędzie się wystawa „Znaki rodowych aspiracji. Śląskie historie z Padwą po drodze”… » więcej 2024-09-13, godz. 09:00 EDD 2024 Szlak zamków i pałaców Śląska W ramach tegorocznych EDD jest dostępna wystawa publikacji nawiązujących do tematu przewodniego "Szlaki, Sieci, Połączenia. Zamki i pałace Śląska." » więcej 2024-09-13, godz. 08:00 Wystawa „Ofiara Żydów na rzecz FON” Przedwojenny Fundusz Obrony Narodowej zdołał zgromadzić około miliarda złotych. Spory wkład w fundusz, który miał wesprzeć modernizację armii, mieli… » więcej 2024-09-13, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 13 września » więcej 2024-09-12, godz. 19:50 Dyrektor Muzeum Historii Polski R.Kostro zostanie odwołany ze stanowiska! Dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro zostanie odwołany ze stanowiska - dowiedziało się nieoficjalnie Polskie Radio. Robert Kostro pełni funkcję dyrektora… » więcej 2024-09-12, godz. 11:00 35 lat temu Sejm kontraktowy powołał rząd Tadeusza Mazowieckiego 35 lat temu, 12 września 1989 roku, tak zwany Sejm kontraktowy udzielił wotum zaufania rządowi Tadeusza Mazowieckiego, pierwszego niekomunistycznego premiera… » więcej 2024-09-12, godz. 09:00 82 lata temu powołano Armię Polską na Wschodzie 82 lata temu, 12 września 1942 roku, powołano Armię Polską na Wschodzie. Powstała z rozkazu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych generała Władysława… » więcej 2024-09-12, godz. 08:00 22 września będzie Dniem Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski 22 września będzie Dniem Pamięci Ofiar Zagłady Osób z Zaburzeniami Psychicznymi na terenach okupowanej Polski w czasie drugiej wojny światowej. Projekt uchwały… » więcej 2024-09-12, godz. 01:00 Kalendarium historyczne 12 września » więcej 2024-09-11, godz. 13:00 Rozpoczęły się zapisy na lekcje w Muzeum Powstania Warszawskiego Poczta powstańcza, wojenna sytuacja dzieci, kim byli powstańcy - tego między innymi dowiedzą się uczniowie podczas lekcji muzealnych. Muzeum Powstania Warszawskiego… » więcej
56789
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »