Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-07-24, godz. 15:04 Basen zewnętrzny na Wodnym oKKu w Kędzierzynie-Koźlu ponownie otwarty W samo południe basen zewnętrzny na Wodnym oKKu w Kędzierzynie-Koźlu został ponownie udostępniony dla mieszkańców. Przez kilka ostatnich dni obiekt był… » więcej 2024-07-24, godz. 15:01 Pielgrzymi z Niemiec i Francji przemierzają Szlak św. Jakuba prowadzący przez Opolszczyznę [ZDJĘCIA] Kilkudziesięcioro pielgrzymów z Nadrenii-Palatynatu i Kraju Saary z Niemiec oraz z Francji przyjechało na Opolszczyznę, aby wędrować Szlakiem św. Jakuba… » więcej 2024-07-24, godz. 14:43 Od 105 lat dbają o nasze bezpieczeństwo. W Opolu trwa piknik z okazji święta policji [ZDJĘCIA] Policyjne radiowozy czy pokazy wyszkolenia psów służbowych - to wybrane atrakcje, jakie mundurowi z Opola przygotowali dziś (24.07) dla mieszkańców. Na pl… » więcej 2024-07-24, godz. 14:41 "Cud, że nikt z nas nie ucierpiał". Poszkodowana rodzina z Kotlarni zbiera pieniądze na remont domu 'Odbudowa domu uszkodzonego przez tira' - to tytuł zbiórki internetowej na portalu zrzutka.pl, którą założyła poszkodowana rodzina z Kotlarni. Przypomnijmy… » więcej 2024-07-24, godz. 14:13 Pożar budynku gospodarczego od uderzenia pioruna Trzy zastępy straży pożarnej gaszą pożar budynku gospodarczego w Starym Paczkowie w powiecie nyskim. Jak przekazali opolscy strażacy, nieruchomość zapaliła… » więcej 2024-07-24, godz. 13:09 Woda z wodociągu w Białej przeszła badania. Już można pić ją bez obaw Komunikat o poprawie jakości wody z wodociągu w Białej opublikował właśnie prudnicki sanepid. » więcej 2024-07-24, godz. 11:48 Szlachetna Paczka szuka w regionie wolontariuszy. Chodzi o grudniowy "Weekend Cudów" Ruszyła rekrutacja wolontariuszy do tegorocznej edycji Szlachetnej Paczki. To inicjatywa organizowana przez stowarzyszenie Wiosna. Potrzebni są także liderzy… » więcej 2024-07-24, godz. 10:58 Opolski sanepid sprawdza kolonie i obozy. Do tej pory wystawiono jeden mandat Jeden mandat na ponad 140 przeprowadzonych kontroli wystawili pracownicy opolskiego sanepidu, którzy monitorują wakacyjny wypoczynek dla dzieci. Inspektorzy… » więcej 2024-07-24, godz. 10:45 Jakub Roszuk z Polskiego Związku Wędkarskiego o sytuacji na opolskich akwenach - Wraz z wędkarzami liczymy, że od 1 sierpnia będzie już można w pełni wędkować na Jeziorze Otmuchowskim - mówił dziś (24.07) w Porannej Rozmowie Radia… » więcej 2024-07-24, godz. 09:00 Jack Moore i Metallica Beroun Revival - gwiazdami muzycznymi Zlotu Motocyklowego w Prudniku Widowiskowe parady jednośladów, pokazy motocyklowych akrobacji mistrza świata, prezentacja starych samochodów oraz koncerty rockowe - to główne atrakcje… » więcej
56575859606162
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »