Radio Opole » Wiadomości z regionu
2017-04-15, 11:00 Autor: Jacek Rudnik

Etnograf o symbolice jajka i sztuce kroszonkarskiej. Tradycja ma się dobrze

W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
W Muzeum Wsi Opolskiej dekorowano jajka w ramach 26. edycji Wojewódzkiego Konkursu Plastyki Obrzędowej - Opolskie Kroszonki [fot. Daria Placek]
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
Bogdan Jasiński © (fot. Marek Świercz / AFRO)
- Jajko towarzyszy człowiekowi od narodzin, jest symbolem życia, symbolem zmartwychwstania - powiedział w porannej rozmowie "W cztery oczy" Bogdan Jasiński z Działu Kultury Materialnej i Folkloru Muzeum Wsi Opolskiej. Od wieków nasi przodkowie czcili to jajo jako symbol odrodzenia i nowego życia, a do barwienia jaj w Wielkanoc najczęściej stosowano kolor czerwony.
- Kiedyś używano barwników typowo naturalnych, takich jak ochra, bo i symbol śmierci, i symbol życia, czyli krew w tym przypadku była bardzo istotna , a z czasem zaczęto ten kolor uzyskiwany dzięki ochrze zamieniać na inne barwniki naturalne - przypomniał na naszej antenie etnograf z Muzeum Wsi Opolskiej.

Coraz bardziej popularne stawało się barwienie jaj poprzez gotowanie ich w łupinach cebuli, co jest stosowane także dziś.

Ważne znaczenie symboliczne ma też zdobienie wielkanocnych jaj w różnego rodzaju wzory.

- Kiedyś najczęściej stosowane wzorki były związane z kultem solarnym - przypomniał Jasiński. - Słońce i były to na przykład różnego rodzaju rozetki, były to tzw. raczki, wiatraczki też wykonywano na tych kroszonkach pierwotnie, a wić roślinna pojawia się z czasem, ale ona też jest symbolem życia, odrodzenia. - Roślina przecież na wiosnę się odradza - dodał.

Pierwsze kroszonki pojawiły się pod koniec XIX wieku, a zdobienia wykonywano, wykorzystując odpowiednio ukształtowane złamane brzytwy i taka metoda przetrwała nawet do lat 70.

W tamtym czasie pojawiły się też pierwsze konkursy kroszonkarskie, co sprzyjało konkurencji , ale także znacznemu rozwojowi sztuki kroszonkarskiej.

Pochodzący z Gogolina Jerzy Lipka opracował specjalny nożyk do skrobania jaj wielkanocnych, co umożliwiało wydrapywanie na skorupkach bardzo skomplikowanych wzorów.

W latach 80. i 90. - zauważył Bogdan Jasiński - rozwijało się już bardzo misterne, szczegółowe wzornictwo, co trwało do końca lat 90. XX wieku.

Ostatnio jednak w kroszonkarstwie wracają wzory mniej skomplikowane, które są lepiej widoczne i łatwiejsze do oceny przez jurorów.

Technika barwienia jaj też się zmienia, dziś mamy dostępne różnego rodzaju barwniki, ale zdaniem etnografa warto korzystać z metod naturalnych przede wszystkim gotowania jaj w łupinach cebuli.
Bogdan Jasiński 01
Bogdan Jasiński 02

Wiadomości z regionu

2024-07-27, godz. 17:40 Słychać ryk silników. W Prudniku trwa 17. Zlot Motocyklowy [ZDJĘCIA] Jack Moore, syn słynnego Gary'ego Moora, wystąpi wieczorem (sobota 27.07) w ramach 17. Zlotu Motocyklowego w Prudniku. Za nami już parada motocyklowa, podczas… » więcej 2024-07-27, godz. 16:30 Zabytkowe, ale czynne. Zawody sikawek konnych w Pokrzywnicy [ZDJĘCIA] W Pokrzywnicy po raz trzynasty odbywają się Regionalne Zawody Sikawek Konnych. Na to wyjątkowe wydarzenie w gminie Reńska Wieś przyjechało dzisiaj (27.07)… » więcej 2024-07-27, godz. 14:49 Pożary w Kędzierzynie-Koźlu. Jest jeden poszkodowany Pracowitą sobotę mają strażacy z Kędzierzyna-Koźla. Trwa dogaszanie dwóch pożarów, do których doszło w mieście. » więcej 2024-07-27, godz. 14:24 Jest ostrzeżenie przed nocnymi burzami dla Opolszczyzny Jest nowe ostrzeżenie przed burzami dla wszystkich powiatów województwa opolskiego. W nocy z soboty na niedzielę nad region nadciągną burze, którym towarzyszyć… » więcej 2024-07-27, godz. 14:21 Ostatnie przygotowania do wieczornej bitwy o Twierdzę Nysa. Parada przeszła przez miasto Kilkuset żołnierzy rekonstruktorów w dziewiętnastowiecznych mundurach przeszło ulicami Nysy. Przemarsz historycznych wojsk rozpoczął się w Bastionie św… » więcej 2024-07-27, godz. 14:10 Odprawa służb z udziałem ministra MSWiA w Opolu Przegląd tematów dot. bezpieczeństwa województwa i przekazanie służbom wytycznych - to główne tematy, jakie zostały poruszone podczas spotkania szefa… » więcej 2024-07-27, godz. 12:00 W podopolskim Winowie trwa XVIII zlot pojazdów militarnych i grup rekonstrukcyjnych TARCZA Miłośnicy militariów i rekonstruktorzy z Czech oraz różnych zakątków południowej Polski bawią się na XVIII zlocie Tarcza w Opolu Winowie. Na terenie… » więcej 2024-07-27, godz. 11:53 5 aut zderzyło się na A4 w Opolskiem. Są utrudnienia w ruchu [AKTUALIZACJA] Jak informują strażacy około godz.11:30 na opolskim odcinku A4, na nitce w kierunku Katowic w okolicach Przysieczy doszło do zderzenia 5 aut. To 237 km tr… » więcej 2024-07-27, godz. 11:00 Strażacy z Suchej ratowali szopa Nietypowa interwencja strażaków ochotników z Suchej w sobotni poranek. Jak informują druhowie otrzymali wezwanie do zwierzęcia uwięzionego we wnęce okiennej… » więcej 2024-07-27, godz. 10:15 Brutalne zabójstwo w Opolu. Podejrzany ma 20 lat, jest już w rękach policji Podejrzany o zabójstwo kobiety, której ciało znaleziono w jednym z bloków przy placu Piłsudskiego w Opolu jest już rękach policji. To 20-letni Hubert Ś… » więcej
50515253545556
Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej »